Spółka z o.o. czy oddział – jak wybrać formę działalności zagranicznego przedsiębiorcy w Polsce?

Porównania
Spółka z o.o. czy oddział – jak wybrać formę działalności zagranicznego przedsiębiorcy w Polsce?

Błażej Sarzalski

Radca prawny, od 2011 roku wpisany na listę radców prawnych w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach pod numerem KT-2946, ekspert portalu Wyborcza.biz. Doradza w zakresie prawa spółek, a w szczególności tworzenia i przekształceń spółek handlowych oraz ich funkcjonowania.

Wejście na polski rynek przedsiębiorcy zagranicznego wiąże się często z pytaniem o to jaką formę prowadzenia działalności wybrać. Praktyka pokazuje, że najczęściej przedsiębiorcy zagraniczni decydują się na założenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub oddziału w Polsce. Jaką formę działalności powinien więc wybrać przedsiębiorca zagraniczny? Spółkę z o.o. czy oddział?

Oddział a spółka z o.o. – forma prawna i odpowiedzialność

Oddział przedsiębiorcy zagranicznego oraz spółka z ograniczoną odpowiedzialnością stanowią zupełnie dwie różne formy prawne prowadzenia działalności. W przypadku oddziału trudno mówić nawet ściśle o formie prawnej, ponieważ stanowi on wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie część działalności prowadzonej przez zagranicznego przedsiębiorce poza jego statutową siedzibą. Oddział charakteryzuje się wyłącznie wyodrębnieniem organizacyjnym, nie posiada jednak własnej osobowości prawnej, a co za tym idzie zdolności do czynności prawnych, działając wyłącznie w ramach prawnych wyznaczonych dla przedsiębiorstwa głównego. Zaciągając zobowiązania w ramach działania oddziału podmiotem zobowiązanym staje się sam przedsiębiorca zagraniczny, podobnie wierzytelności powstałe w związku z prowadzeniem oddziału przysługują wyłącznie zagranicznemu przedsiębiorcy. Chociaż w internecie można spotkać się z twierdzeniem, że konsekwencją braku osobowości prawnej oddziału jest brak odpowiedzialności za prowadzoną przez niego działalność to nie jest to prawda. Za długi oddziału odpowiada przedsiębiorca zagraniczny, a za rozliczenia podatkowe mogą być pociągnięci do odpowiedzialności członkowie zarządu lub innego ciała zarządzającego przedsiębiorstwem.

W wyroku w sprawie I FSK 1665/15 Naczelny Sąd Administracyjny uznał, iż polskie organy podatkowe są uprawnione do orzeczenia o odpowiedzialności podatkowej członków zarządu zagranicznej spółki za zaległości podatkowe w Polsce na podstawie przepisu art. 116a w zw. z art. 116 ordynacji podatkowej.

Niewątpliwie jednak kwestia odpowiedzialności wydaje się być w przypadku oddziału nieco rozmyta.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest odrębnym podmiotem prawnym, który posiada własną osobowość prawną i zdolność do czynności prawnych. Wspólnicy takiej spółki nie odpowiadają co do zasady za jej zobowiązania, a za wszelkie długi odpowiada sama spółka całym majątkiem, a dodatkowo w przypadku gdy egzekucja z majątku spółki jest bezskuteczna, odpowiedzialność całym swoim majątkiem obciąża członków zarządu takiej spółki.

Zakres działalności oddziału i spółki z o.o.

Przedsiębiorca zagraniczny może prowadzić działalność na terenie Polski tylko w zakresie działalności określonym przepisami i dokumentami statutowymi właściwymi dla przedsiębiorcy zagranicznego. Nie może podjąć działalności wykraczającej poza umowny przedmiot działalności przedsiębiorstwa z zagranicy. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością także ma przedmiot działalności określony w umowie spółki, jednakże wykroczenie poza ten przedmiot działalności w aktualnym stanie prawnym jest jedynie uchybieniem formalnym za które odpowiedzialność może ponosić zarząd. Nie powoduje to nieważności czynności prawnych spółki.

Reprezentacja

Spółka z o.o. reprezentowana jest przez zarząd, natomiast oddział przedsiębiorcy zagranicznego nie ma sam w sobie reprezentacji, reprezentowany jest natomiast sam przedsiębiorca, w przypadku gdy jest np. spółką zagraniczną – także przez swoje organy. Przepisy wymagają ustanowienia pełnomocnika na terenie Polski, który z założenia pełnić ma funkcje kierownicze.

Finanse i podatki

Pod względem podatkowym oddział przedsiębiorcy zagranicznego zasadniczo nie różni się od spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Oba te podmioty są zobowiązane płacić podatek dochodowy od dochodów osiąganych na terytorium Polski. W zależności od tego z jakim rodzajem podmiotu mamy do czynienia może być to podatek PIT (w przypadku osób fizycznych lub spółek zagranicznych cechujących się transparentnością podatkową) lub CIT. Zarówno spółka, jak i oddział są podatnikami VAT. Dla oddziału przedsiębiorcy zagranicznego prowadzi się wprawdzie wyodrębnioną księgowość, lecz z racji tego, że oddział nie posiada własnego kapitału jego finanse są ujmowane w rocznym sprawozdaniu finansowym przedsiębiorcy zagranicznego.

Przedsiębiorca zagraniczny ma pełną swobodę decydowania o kondycji finansowej oddziału i nie stosuje się do oddziału przepisów chroniących bezpieczeństwo obrotu gospodarczego, takich jak obowiązek ogłaszania upadłości spółki z o.o. czy też obowiązek podjęcia decyzji co do jej dalszej działalności w razie ponoszenia przez nią istotnych strat. Oddział może przynosić więc straty, a firma zagraniczna nie ma w tym przypadku obowiązku pokrywania ich w jakiś sformalizowany sposób, czy też dążenia do upadłości oddziału. Należy jednak powiedzieć, że straty te mogą oddziaływać na kondycję finansową i obowiązki w macierzystym kraju przedsiębiorcy zagranicznego.

Praktyczne trudności

W praktyce prowadzenie działalności poprzez oddziały przedsiębiorstw zagranicznych jest niedoregulowane. Rodzi to różne kontrowersje prawne, przykładowo w zakresie korzystania przez polski oddział z NIP nadanego przedsiębiorcy zagranicznemu. Sądy i organy podatkowe wciąż spierają się co do tego jak ma to wyglądać i czy uzyskiwanie numeru NIP dla takiego oddziału jest w ogóle konieczne. Decydując się na oddział należy mieć też na względzie to, że przedsiębiorcy działający w Polsce mogą mieć o wiele większe zaufanie do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością prawa polskiego niż do oddziału np. spółki zagranicznej, w szczególności gdy chodzi o państwa znane z wysokiego poziomu anonimowości i ochrony wspólników i zarządu przed roszczeniami osób trzecich. Prowadzenie oddziału wymusza też odpowiednią organizację księgowości w firmie zagranicznej.

Jak wybrać odpowiednią formę działalności gospodarczej?

Spółka z o.o. czy oddział? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na takie pytanie, ponieważ wszystko zależy od indywidualnej sytuacji, celów biznesowych oraz sposobu działania przedsiębiorcy zagranicznego. Dokonując wyboru, czy założyć oddział polskiego przedsiębiorstwa, czy nową spółkę zależną, należy przeanalizować wady i zalety spółki oraz oddziału.

Zainteresował Cię ten wpis? Potrzebujesz mojej pomocy albo konsultacji? Skontaktuj się ze mną!

Na wiadomości e-mail odpowiadam jeszcze tego samego dnia.

    Dodaj komentarz

    Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

    Błażej Sarzalski Portret

    BŁAŻEJ SARZALSKI

    Radca prawny, wpisany na listę w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach. Od 2007 roku doradzam w zakresie prawa spółek, a w szczególności rejestracji spółek, przekształceń przedsiębiorców i spółek handlowych oraz ich bieżącego funkcjonowania.

    Przygodę z blogiem o rejestracji spółek z o.o. zacząłem we wrześniu 2011 roku. Był to dla mnie szalony rok, pełen wyzwań osobistych i zawodowych. Chcesz dowiedzieć się dlaczego?

    Poznaj moją historię!

    Zerknij na wzory umów i dokumentów niezbędnych dla Twojej spółki z o.o.

    Wzory umów i dokumentów

    Umów się na poradę w sprawie Twojej spółki z o.o.

    Skontaktuj się aby umówić poradę

    KOMENTARZE

    • Zakazane kody PKD w spółce z o.o. - Rejestracja spółki z o.o. - […] (sp. z o.o.), konieczne jest wskazanie przynajmniej jednego kodu PKD, który odpowiada jej
    • radca prawny Błażej Sarzalski - Panie Michale, ponieważ napisał Pan do mnie prywatnie to odpiszę Panu także w wiadomości prywatnej,
    • Michał - Witam sprawa wygląda następująco, posiadam 1/3 udziałów w spółce i jestem w zarządzie kredyt 100tys
    • Błażej Sarzalski - Dzień dobry, Czy przeczytał Pan artykuł?
    • Fabian - Dzień dobry, czy widzieli Państwo to orzeczenie Sądu Najwyższego ? https://www.sn.pl/orzecznictwo/