To będzie ostatni taki wpis. Ostatni taki wpis, bo już nie napiszę w tym roku. Kolejne wpisy będą datowane na rok 2014 r.
Tematów zebrało mi się kilka. Chciałem pisać o rzeczach niezbyt przyjemnych, tj. trochę poutyskiwać na jakość prawa referendarskiego (tak określam sposób stosowania prawa przez referendarzy sądowych niektórych sądów rejestrowych, szczególnie tych położonych w centralnej Polsce i w Wielkopolsce), napisać o tym jak niektóre sądy rejestrowe różnymi dziwnymi zarządzeniami przedłużają sobie czas na załatwienie spraw i komplikują procedurę. Miałem też w zanadrzu wpis o tym czy i w jakim zakresie podstawą wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS mogą być dokumenty poświadczone za zgodność z oryginałem przez radcę prawnego, ale zamiast tego pomyślałem, że napiszę o rzeczach milszych.
Napiszę wam o prawie pretorskim.
W zasadzie ten temat nie ma nic wspólnego ze spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, ale w pewnej mierze pasuje on do tego bloga.
Pretor (praetor) był wyższym urzędnikiem w Republice Rzymskiej, a następnie w Cesarstwie Rzymskim. Pretor miał za zadanie strzec porządku w Rzymie, w szczególności zaś sprawować sądy w sprawach karnych i cywilnych. Od 224 roku p.n.e. pretorów było dwóch: pretor miejski (praetor urbanus), który rozpatrywał spory między obywatelami rzymskimi oraz pretor cudzoziemski (praetor peregrinus), rozpatrujący spory między cudzoziemcami i spory między cudzoziemcami a obywatelami Rzymu.
Poza Rzymem pretorów przybywało wraz z późniejszymi podbojami oraz wcielaniem do państwa nowych prowincji. Pretorzy mieli prawo noszenia togi obramowanej i zasiadania na krzesłach kurulnych w teatrze (rodzaj taboreta, który na początku przysługiwał tylko królom, a później wyższym urzędnikom rzymskim).
Pretorom przysługiwało prawo wydawania edyktów (interdictio), zwanych „pretorskimi”, które ustalały sposoby postępowania w sprawach niedostatecznie jasno uregulowanych przez ustawy (leges) czy prawo zwyczajowe. Owe edykty odegrały ważną rolę w rozwoju prawodawstwa i były uwzględniane w późniejszych kodyfikacjach prawa rzymskiego. Jak pisał Papinian:
Prawem pretorskim nazywamy te normy prawne, które zostały wydane przez pretora w celu wspomagania lub uzupełniania lub poprawiania prawa cywilnego, co jest rzeczą niezwykle pożyteczną dla wszystkich.
W dynamicznie zmieniających się stosunkach społecznych, które wymagały elastyczności stosowanego prawa rola pretora była nie do przecenienia. W sytuacji, gdy stare prawo cywilne nie przewidywało ochrony prawnej dla danego roszczenia, pretor decydował o tym, czy dla danego przypadku stworzyć nową skargę, wtedy też dokonywał uzupełnienia dawnego prawa. Gdy zaś prawo cywilne chroniło dany stosunek społeczny, ale w stopniu niewystarczającym, pretor mógł wprowadzić dodatkowe sankcje wzmacniające dawne prawo cywilne. Mogło jednak się zdarzyć tak, że dotychczasowa ochrona prawna była już niewystarczająca, w takim przypadku pretor dokonywał skorygowania prawa cywilnego.
Jaki ma to związek z rejestracją spółki z o.o. ?
A taki, że podobnych rzeczy o prawie referendarskim to napisać bym jednak nie potrafił 🙂
Poza tym wszystkim życzę Wam na Nowy Rok Drodzy Czytelnicy, niezależnie od wykonywanego zawodu i roli społecznej, realizacji postanowień noworocznych, samych sukcesów i oby nam się żyło lepiej, wszystkim.
