Spółka z o.o. nie musi rozpoznawać przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń wspólnika

Wielokrotnie wspominana na łamach bloga sprawa tego jak powinniśmy na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych traktować nieodpłatne świadczenia wspólnika, oparte o przepis art. 159 Kodeksu spółek handlowych, w kontekście podatku z tytułu tzw. nieodpłatnych świadczeń znalazła swój (pół)finał w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym.

Przypomnę tylko krótko, że chodziło o to, czy jeżeli w umowie spółki, wprowadzimy zastrzeżenie, że do czasu posiadania statusu wspólnika, dana osoba, na podstawie przepisu art. 159 k.s.h. zobowiązana będzie do świadczenia na rzecz spółki usług to spółka powinna traktować takie świadczenie jako świadczenie bez ekwiwalentu i w konsekwencji płacić podatek dochodowy z tytułu tzw. nieodpłatnych świadczeń. W mojej osobistej ocenie takie ryzyko nie występowało z uwagi na to, że ekwiwalentem za świadczenia wspólnika jest jego prawo do zysku takiej spółki. Dyrektor Izby Skarbowej uważał odmiennie, wskazując, że taki rodzaj świadczeń, jako „niestandardowy” nie może być wiązany z prawem do dywidendy, a w jego ocenie jedynie standardowe obowiązki wspólników (takie jak np. sprawowanie zarządu) mogłyby uzasadniać takie powiązanie.

Stanowisko moje potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który w wyroku z dn. 31 stycznia 2014 r. w sprawie III SA/Wa 1083/13 potwierdził moje stanowisko, uchylając niekorzystną dla mojego klienta interpretację prawa podatkowego. W ustnych motywach wyroku Sąd odwołał się do natury spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki handlowej jako takiej. Wskazał, że zgodnie z przepisem art. 3 k.s.h.:

Przez umowę spółki handlowej wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz, jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób.

Skoro więc nie tylko wniesienie wkładów, ale także działania wspólników służą osiągnięciu założonego celu (najczęściej gospodarczego – zysku), to świadczenie oparte o art. 159 k.s.h., który jest normatywną podstawą do wskazywania w umowie spółki z o.o. innych niż wkłady zobowiązań wspólników nie może być uznane za nieekwiwalentne. Sąd uchylił więc zaskarżoną interpretację i polecił organowi interpretacyjnemu ponowne zbadanie sprawy, jednak z uwzględnieniem przepisów Kodeksu spółek handlowych (wcześniej organ twierdził, że nie ma takiej potrzeby, bo prawo podatkowe jest niezależne od prawa handlowego i to na gruncie prawa podatkowego oceniamy czy jest ekwiwalent czy też go nie ma).

Wyrok jest nieprawomocny, w dużej mierze precedensowy i spodziewam się kasacji, do tematu więc wrócimy przy okazji rozprawy przed NSA, jednak już teraz mamy światełko w tunelu dla osób chcących nieodpłatnie świadczyć usługi na rzecz swoich spółek – także np. usługi finansowe (pożyczki), czy udostępnianie lokalu bez opłat.