Wniesienie aportu do spółki z o.o. – wkład niepieniężny

Kapitalizowanie spółki z o.o.
Wniesienie aportu do spółki z o.o. – wkład niepieniężny

Błażej Sarzalski

Radca prawny, od 2011 roku wpisany na listę radców prawnych w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach pod numerem KT-2946, ekspert portalu Wyborcza.biz. Doradza w zakresie prawa spółek, a w szczególności tworzenia i przekształceń spółek handlowych oraz ich funkcjonowania.

Wniesienie aportu do spółki z o.o. jest czynnością zdecydowanie bardziej złożoną niż wniesienie wkładu pieniężnego. Aportem, czyli wkładem niepieniężnym do spółki, może być tylko rzecz lub prawo posiadające zdolność aportową. Dodatkowo wniesienie aportu do spółki wymaga częstokroć więcej zachodu niż tylko i wyłącznie zawarcie, czy też zmiana umowy. Jak wnieść aport do spółki z o.o., co może stanowić aport, jak ustalić jego wartość oraz przykłady aportów do spółki z o.o. – o tym wszystkim dowiesz się z niniejszego wpisu.

 

Interesuje Cię wzór umowy aportowej, dzięki której przeniesiesz na własność spółki przedmiot wkładu niepieniężnego?

Sprawdź produkt umowa aportowa wzór.

Co to jest aport do spółki?

Chociaż aport kojarzy się większości z czynnością przynoszenia przez psa rzuconej mu zabawki, w rozumieniu prawnym i ekonomicznym synonimem słowa aport jest pojęcie „wkładu niepieniężnego”. Wyraz ten w znaczeniu prawno-ekonomicznym to pochodzi bezpośrednio od francuskiego rzeczownika apport, a ten od czasownika apporter oznaczającego „przynosić; przywozić, wnosić wkład, powodować”. Swój źródłosłów ma natomiast w języku łacińskim.  Często w rozumieniu ekonomicznym słowo „aport” oznacza wyłącznie wkład rzeczowy do spółki i w takim znaczeniu znajdziecie to określenie w Słowniku Języka Polskiego, natomiast bardziej trafnie mówić jest ogólnie o aporcie, jako o wkładzie niepieniężnym. Oznacza więc ono wkład do spółki inny niż pieniądz.

Wkład niepieniężny do spółki z o.o.

Wkład niepieniężny do spółki z o.o. nie należy do rzadkości, faktem jest jednak to, że większość spółek oparta jest o wkłady pieniężne. Dzieje się tak z różnych powodów, przed wszystkim dlatego, że łatwiej założyć spółkę opartą o wkłady pieniężne (np. przez system S24), natomiast z wkładami niepieniężnymi wiąże się szereg komplikacji wynikających z regulacji Kodeksu spółek handlowych.

Aport w KSH

Przepisy Kodeksu spółek handlowych poświęcają regulacji aportu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością szereg przepisów. Z punktu widzenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością najistotniejszymi przepisami są art. 14 § 1 KSH oraz art. 158 § 1 KSH. Pierwszy z nich wskazuje jakie warunki musi spełniać przedmiot aportu, aby mógł zostać uznany za wkład do spółki z o.o., drugi wskazuje w jaki sposób należy regulować aport w umowie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Co może stanowić aport?

Zgodnie z art. 14 § 1 Kodeksu spółek handlowych przedmiotem wkładu niepieniężnego do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej albo przeznaczonego na kapitał akcyjny prostej spółki akcyjnej nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług. Kodeks reguluje więc kwestię tego co może być aportem w sposób negatywny, wykluczając z tego pojęcia prawa niezbywalne lub świadczenie pracy albo usług.

Próbując ująć tę kwestie od innej strony prawnicy i ekonomiści wskazują na takie pojęcie jak zdolność aportowa. Owa zdolność to inaczej właściwości danej rzeczy lub prawa, które umożliwiają wykorzystanie go jako wkładu niepieniężnego do spółki kapitałowej. Te kryteria te:

  • możliwość opisania, wycenienia wkładu i umieszczenia go w pozycji aktywów bilansu spółki (zdolność bilansowa),
  • możliwości prawnego przeniesienia przedmiotu wkładu na inną osobę (zbywalność),
  • przydatność i faktyczna dostępność wkładu dla spółki,
  • kryterium możliwości wejścia wkładu do masy upadłościowej lub likwidacyjnej.

W istocie najważniejsze są dwie kwestie, zdolność bilansowa oraz zbywalność wkładu.

Co nie może być aportem?

Aportem nie mogą być prawa lub rzeczy niezbywalne oraz świadczenie pracy lub usług. Do praw niezbywalnych zaliczamy służebności osobiste, prawo użytkowania, prawo odkupu, prawo pierwokupu, czy też prawo do uzyskania rekompensaty za mienie zabużańskie.

Aportem nie może być także weksel własny wspólnika, gdyż w ten sposób wspólnik nie wnosi wierzytelności, a dług do spółki, weksel poręczony przez inną osobę może być już jednak wkładem.

Aport – przykłady

Najpowszechniej występujące przykłady aportów (wkładów niepieniężnych):

  • nieruchomości gruntowe, budynkowe lub lokalowe,
  • spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,
  • rzeczy ruchome (a w zasadzie prawo własności rzeczy ruchomych), takie jak samochody, środki produkcji, maszyny,
  • przedsiębiorstwo (zorganizowany zespół składników majątkowych służących do prowadzenia działalności gospodarczej),
  • akcje i udziały w spółkach kapitałowych, ogół praw i obowiązków w spółkach osobowych (takich jak spółka jawna, czy komandytowa),
  • wierzytelności, weksle osób trzecich (innych niż wspólnicy),
  • prawa własności intelektualnej (majątkowe prawa autorskie, patenty, prawa ochronne na wzory przemysłowe, znaki towarowe, topografie układów scalonych itp.).

Wniesienie aportu do spółki

Sposób i procedura wniesienia aportu do spółki będzie się różnić w zależności od tego, czy aport jest przedmiotem wkładu przy samym zakładaniu spółki, czy też wnoszony jest w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego.  Niezależnie od trybu wnoszenia aportu zgodnie z art. 158 § 1 Kodeksu spółek handlowych jeżeli wkładem do spółki w celu pokrycia udziału ma być w całości albo w części wkład niepieniężny (aport), umowa spółki powinna szczegółowo określać przedmiot tego wkładu oraz osobę wspólnika wnoszącego aport, jak również liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów.

Wniesienie aportu w umowie spółki

W sytuacji, gdy wnosimy aport w pierwotnej umowie spółki, która zawierana jest w formie aktu notarialnego, a umowa spółki zawiera zobowiązanie do przeniesienia aportu na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością to zgodnie z tzw. zasadą podwójnego skutku wynikającą z art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego umowa taka wywołuje także także skutek rozporządzający (a nie tylko zobowiązujący do rozporządzenia). Wedle najnowszego stanowiska Sądu Najwyższego nie jest więc konieczne zawieranie dodatkowej umowy przenoszącej własność aportu na spółkę, co ma szczególne znaczenie, gdy przenosimy np. nieruchomości lub przedsiębiorstwo, które obejmuje takie nieruchomości. We wcześniejszych orzeczeniach Sąd Najwyższy nie był jednak tak liberalny i do tej pory można spotkać się z notarialną praktyką zawierania także umów rozporządzających w szczególności, gdy przedmiotem aportu są nieruchomości. Z ostrożności w przypadku nieruchomości zalecam aby zawsze została zawarta dodatkowa umowa aportowa w formie aktu notarialnego.

Wniesienie aportu w czasie trwania spółki

Odrębnie należy natomiast podchodzić do wnoszenia aportu w czasie trwania spółki, na przykład przy okazji podwyższania kapitału zakładowego. Oświadczenia wspólników o objęciu udziałów w spółce z o.o. i pokryciu go wkładem oraz uchwała spółki z o.o. o podwyższeniu kapitału zakładowego nie stanowią jednej czynności prawnej o skutku zobowiązującym i rozporządzającym. Do przeniesienia na spółkę z o.o. jako aportu konieczne jest więc zawsze zawarcie dodatkowej umowy rozporządzającej – tzw. umowy aportowej.

Interesuje Cię wzór umowy aportowej, dzięki której przeniesiesz na własność spółki przedmiot wkładu niepieniężnego?

Sprawdź produkt umowa wniesienia aportu do spółki wzór.

 

Jakie znaczenie ma wartość aportu?

Wartość aportu wpływa zwykle na ilość udziałów obejmowanych w zamian za wkład wniesiony w ten sposób, pośrednio na wartość kapitałów własnych spółki, powinna ona bowiem znaleźć odzwierciedlenie albo w kapitale zakładowym, albo w kapitale zapasowym w sytuacji, gdy dochodzi to wniesienia wkładu także na kapitał zapasowy. Wartość aportu wpływa także na wysokość podatku dochodowego wspólnika oraz podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jak ustalić wartość aportu?

Ustalając wartość aportu należy odnieść się do cen rynkowych i stanu aportu z chwili wnoszenia go do spółki.  W sytuacji, gdy mamy do czynienia z powszechnie dostępnymi w obrocie rzeczami, jak np. pojazdy czy towary o znanych na rynku cenach podanie wartości rynkowej nie powinno nastręczać trudności. W sytuacji, gdy wnoszone są prawa, które trudniej wycenić można skorzystać z pomocy rzeczoznawcy majątkowego, np. w przypadku nieruchomości czy praw własności intelektualnej.

Należy jednak pamiętać, że chociaż istnieje obowiązek podania rynkowej wartości wkładu niepieniężnego to nie ma równocześnie obowiązku wyceniania go przez rzeczoznawcę majątkowego.

Zawyżenie wartości aportu

W przypadku gdy wspólnik z wniósł wkład niepieniężny mający wady, jest on zobowiązany do wyrównania spółce kapitałowej różnicy między wartością przyjętą w umowie spółki a zbywczą wartością wkładu. Umowa albo statut spółki może przewidywać, że spółce przysługują wówczas także inne uprawnienia. Innymi słowy, w sytuacji gdy podamy wartość wyższą niż rynkowa spółka ma roszczenie o uzupełnienie różnicy między wartością podaną, a wartością rynkową w formie pieniężnej.

Zawyżenie wartości aportu może też mieć negatywne skutki podatkowe, przykładowo w sytuacji, gdy amortyzacja następuje od wartości zawyżonej, część odpisów amortyzacyjnych może nie stanowić kosztów uzyskania przychodu. Podawanie wyższej wartości wkładu niepieniężnego jest nieopłacalne także z tego powodu, że wspólnik płaci wyższy podatek dochodowy w takiej sytuacji od udziałów objętych w zamian za aport.

Zaniżenie wartości aportu

Zaniżenie wartości aportu może prowadzić do sytuacji, w której organ podatkowy zakwestionuje wysokość zadeklarowanych zobowiązań podatkowych dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych lub prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych.

Aport do spółki z o.o. a podatek

Podstawowym pytaniem jakie zadają wspólnicy spółek z o.o., którzy chcą wnieść wkład niepieniężny jest to czy od tego typu wkładu płaci się podatek.

Czy od aportu płaci się podatek?

Wniesienie aportu może być czynnością, która będzie miała skutki podatkowe na gruncie aż czterech podatków: podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), podatku dochodowego od osób prawnych (CIT), podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) oraz podatku od towarów i usług (VAT). Nie zawsze jednak trzeba będzie zapłacić każdy z tych podatków, a czasem może być tak, że nie zapłacicie żadnego z nich wnosząc do spółki kapitałowej wkład niepieniężny.

Wniesienie aportu do spółki a PIT

Wspólnik będący osobą fizyczną, wnosząc wkład niepieniężny do spółki z o.o. płaci podatek.  Opodatkowaniu podlega przychód z kapitałów pieniężnych w postaci wartości udziałów objętych w zamian za wniesiony aport. Przychód z tytułu wniesienia do spółki z o.o. aportu równy będzie wartości wkładu określonej w umowie spółki, w przypadku jednak zaniżenia na potrzeby umowy wartości wkładu w stosunku do jego wartości rynkowej, za przychód należy uznać wartość rynkową takiego wkładu. Podobna sytuacja będzie miała miejsce w sytuacji, gdy umowa spółki w ogóle nie zawiera określenia wartości wkładu niepieniężnego, ten przypadek jest jednak czysto teoretyczny z uwagi na wymogi określenia wkładu i udziałów obejmowanych w zamian za wniesiony aport.

Przychód ten może być pomniejszony o koszty związane z poniesionymi przez wspólnika wydatkami na nabycie lub wytworzenie składników majątkowych stanowiących aport, zaś w przypadku, gdy mamy do czynienia ze środkami trwałymi wartość początkowa przedmiotu wkładu, pomniejszona o ewentualne odpisy amortyzacyjne dokonywane przez podatnika PIT przed wniesieniem aportu.

Kiedy nie płaci się PIT od aportu do spółki z o.o.?

Wyjątkowo wspólnik wnoszący aport nie zapłaci podatku PIT w sytuacji, gdy przedmiotem aportu jest:

  • komercjalizowana wartość intelektualna (np. autorskie prawa majątkowe do oprogramowania, know-how itp.),
  • przedsiębiorstwo albo zorganizowana część przedsiębiorstwa.

Przy czym w każdym przypadku należy bardzo dokładnie zbadać sytuację prawną wnoszonego wkładu, aby ocenić czy kwalifikuje się on pod zwolnienie z podatku dochodowego.

Wniesienie aportu a CIT

W przypadku, gdy aport do spółki z o.o. wnosi inna spółka, która jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (np. inna spółka z o.o., spółka komandytowa, komandytowo-akcyjna, czy akcyjna) także osiąga ona przychód, stanowiący równowartość wkładu określonego w umowie spółki lub w innym dokumencie o podobnym charakterze. W przypadku CIT zasady określania przychodu z tytułu wniesienia aportu do spółki z o.o. są więc analogiczne jak w PIT. Podobnie zastosowanie znajdują także zwolnienia w przypadku wnoszenia do spółki z o.o. komercjalizowanej wartości intelektualnej lub przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części, analogicznie kształtują się także zasady ustalania kosztów uzyskania przychodów.

Aport wniesiony do spółki kapitałowej a podatek PCC

Wniesienie aportu do spółki z o.o. samo w sobie nie generuje obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Obowiązek podatkowy w zakresie podatku PCC odnosi się natomiast do zawarcia umowy spółki lub jej zmiany związanej z podwyższeniem kapitału zakładowego takiej spółki. W takiej sytuacji w przypadku, gdy część wkład niepieniężnego uznawana jest za tzw. agio (tj. w zamian za aport wspólnik obejmuje udziały o wartości mniejszej niż aport, a nadwyżka przekazywana jest na kapitał zapasowy), podatek PCC zostanie naliczony wyłącznie w zakresie podwyższenia kapitału zakładowego, nie zaś zapasowego.

Wniesienie aportu do spółki z o.o. a VAT

Jeżeli wkład do spółki z o.o. wnosi przedsiębiorca w rozumieniu przepisów ustawy o podatku VAT, należy liczyć się także z tym, że wniesienie aportu do spółki z o.o. związane będzie z koniecznością wystawienia faktury i zapłaty podatku VAT. Ponieważ zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, a przez towary rozumie się rzeczy ruchome oraz wszelkie postacie energii, budynki, budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty to wniesienie aportu do spółki z o.o. będzie stanowiło opodatkowaną dostawę towarów lub świadczenie usług (np. przy wnoszeniu wartości niematerialnych i prawnych).

W tym przypadku także przeniesienie przedsiębiorstwa w drodze aportu korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.

Aportowe umowy

umowy aportowe w spółce z o.o. to umowa rozporządzająca realizująca zawarte wcześniej w pierwotnej umowie spółki lub w uchwale o podwyższeniu kapitału zakładowego i oświadczeniu o objęciu udziałów zobowiązanie do wniesienia konkretnej rzeczy do spółki z o.o.

Wniesienie aportu a akt notarialny

Umowa wymagać będzie aktu notarialnego tylko w sytuacji, gdy jej przedmiotem będzie nieruchomość lub prawo użytkowania wieczystego. Umowa przeniesienia przedsiębiorstwa będzie wymagała formy pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym, o ile w skład przedsiębiorstwa nie wchodzą nieruchomości lub prawo użytkowania wieczystego nieruchomości. W sytuacji, gdy przedmiotem aportu są inne prawa niż nieruchomości, czy przedsiębiorstwo wystarczającą formą dla umowy aportowej będzie zwykła forma pisemna.

Interesuje Cię wzór umowy aportowej, dzięki której przeniesiesz na własność spółki przedmiot wkładu niepieniężnego?

Sprawdź produkt umowa wniesienia aportu do spółki wzór.

Zainteresował Cię ten wpis? Potrzebujesz mojej pomocy albo konsultacji? Skontaktuj się ze mną!

Na wiadomości e-mail odpowiadam jeszcze tego samego dnia.

    8 comments on “Wniesienie aportu do spółki z o.o. – wkład niepieniężny”

    1. Karolina napisał:

      Świetnie się czyta Pana wpisy. Jasno, przejrzyście napisane. Ciekawi mnie Pana zdanie, czy nieruchomość, która będzie wnoszona jako aport do spółki z o.o. może zostać obciążona np. prawem odkupu, prawem pierwokupu na rzecz tego wspólnika, który ją wnosi? Na okoliczność jakichś problemów spółki i zabezpieczenia się w pewnym stopniu tego wspólnika, że ma szansę ją odzyskać. Pozdrawiam 🙂

      1. radca prawny Błażej Sarzalski napisał:

        Prawem odkupu na pewno nie, co wynika z tego, że prawo odkupu stosujemy przy czynności sprzedaży, a nie wniesienia aportem nieruchomości do spółki. Natomiast co do prawa pierwokupu można wyobrazić sobie teoretycznie jego zastrzeżenie w umowie przenoszącej własność nieruchomości.

        1. Karolina napisał:

          Dziękuję 🙂

    2. E. napisał:

      Gdy wspólnik spółki z o.o., który nie ma JDG, ani nie jest udziałowcem żadnej innej spółki chce wprowadzić aportem samochód prywatny do spółki – czy płaci w takim przypadku podatek PIT, czy tylko PCC? Spółka, która przyjmuje samochód płaci CIT? Nie do końca rozumiem.

      1. radca prawny Błażej Sarzalski napisał:

        Wspólnik płaci PIT od udziałów objętych za aport, a spółka płaci PCC od wartości kapitału zakładowego lub podwyższenia kapitału.

        1. E. napisał:

          Rozumiem, że ma Pan na myśli PCC w wysokości 0,5%.

          Czy jest możliwość skontaktowania się z Panem mailowo w celu rozwinięcia tego tematu?

          1. radca prawny Błażej Sarzalski napisał:

            Kontakt jest możliwy poprzez zakładkę Kontakt, jednakże zamówienie konsultacji prawnej jest płatną usługą.

    3. E. napisał:

      Gdy wspólnik spółki z o.o., który nie ma JDG, ani nie jest udziałowcem żadnej innej spółki chce wprowadzić aportem samochód prywatny do spółki – czy płaci w takim przypadku podatek PIT, czy tylko PCC? Spółka, która przyjmuje samochód płaci CIT? Nie do końca rozumiem. Pozdrawiam 🙂

    Dodaj komentarz

    Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

    Błażej Sarzalski Portret

    BŁAŻEJ SARZALSKI

    Radca prawny, wpisany na listę w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach. Od 2007 roku doradzam w zakresie prawa spółek, a w szczególności rejestracji spółek, przekształceń przedsiębiorców i spółek handlowych oraz ich bieżącego funkcjonowania.

    Przygodę z blogiem o rejestracji spółek z o.o. zacząłem we wrześniu 2011 roku. Był to dla mnie szalony rok, pełen wyzwań osobistych i zawodowych. Chcesz dowiedzieć się dlaczego?

    Poznaj moją historię!

    Zerknij na wzory umów i dokumentów niezbędnych dla Twojej spółki z o.o.

    Wzory umów i dokumentów

    Umów się na poradę w sprawie Twojej spółki z o.o.

    Skontaktuj się aby umówić poradę

    KOMENTARZE

    • Zakazane kody PKD w spółce z o.o. - Rejestracja spółki z o.o. - […] (sp. z o.o.), konieczne jest wskazanie przynajmniej jednego kodu PKD, który odpowiada jej
    • radca prawny Błażej Sarzalski - Panie Michale, ponieważ napisał Pan do mnie prywatnie to odpiszę Panu także w wiadomości prywatnej,
    • Michał - Witam sprawa wygląda następująco, posiadam 1/3 udziałów w spółce i jestem w zarządzie kredyt 100tys
    • Błażej Sarzalski - Dzień dobry, Czy przeczytał Pan artykuł?
    • Fabian - Dzień dobry, czy widzieli Państwo to orzeczenie Sądu Najwyższego ? https://www.sn.pl/orzecznictwo/