Z mojej praktyki wynika, że sprzedaż udziałów w spółce z o.o. między wspólnikami stanowi 90% transakcji na udziałach w praktyce obrotu prawnego w Polsce. Wynika to z faktu, że udziały w spółkach obejmują osoby bezpośrednio zaangażowane w prowadzenie spraw spółki i interesy. Jest to także jedna z najczęściej zgłaszanych transakcji na udziałach w praktyce mojej kancelarii. W niniejszym artykule pokrótce omówię sprzedaż udziałów w spółce między wspólnikami oraz jak się do tego zabrać i na co zwrócić uwagę.
Sprzedaż udziałów w spółce z o.o. między wspólnikami
W mojej praktyce spotykam się z zapytaniami o poniższej treści:
Jestem wspólnikiem w spółce z o.o. Chciałbym nabyć udziały od innego wspólnika. Czy umowa może być sporządzona w zwykłej formie pisemnej? Od kiedy będę mógł korzystać z nowych uprawnień, przykładowo z większej ilości głosów na zgromadzeniu wspólników?
Tego typu pytania powtarzają się i nic dziwnego. Sprzedaż udziałów w spółce z o.o. w gronie wspólników należy do najczęstszych tego typu transakcji. W realiach obrotu gospodarczego, w których spółka z o.o. oparta jest na pracy własnej wspólników przetasowania udziałów odbywają się bardzo często w ramach ustalonego składu osobowego, co często wymuszane jest treścią umowy spółki. Dlatego też postaram się pokrótce opowiedzieć jak się do tego zabrać.
Na początku zbadaj umowę spółki
Umowa spółki z o.o. może przewidywać różnorodne ograniczenia w zakresie możliwości zbywania udziałów. Może też przyznawać poszczególnym wspólnikom spółki szczególne uprawnienia, takie jak prawo pierwokupu albo prawo pierwszeństwa nabycia udziałów. Dlatego sprzedaż udziałów, nawet jeżeli ma nastąpić między wspólnikami, zaczynam w praktyce od zbadania umowy spółki. Najczęściej występującym ograniczeniem sprzedaży udziałów jest wymóg uzyskania zgody spółki, wyrażanej albo przez zarząd albo przez zgromadzenie wspólników. Dlatego przed zabraniem się do sprzedawania udziałów w spółce zalecam zapoznać się z umową spółki i określić jakie wymogi po stronie spółki lub innych wspólników muszą zostać spełnione abyś mógł kupić udziały od innego wspólnika. W niektórych sytuacjach ograniczenia te mogą storpedować cały proces sprzedaży, w większości jednak przypadków stanowią tylko dodatkowe formalności, które można łatwo ominąć. Jeżeli masz wątpliwości skonsultuj ten proces z prawnikiem.
Zawrzyj umowę sprzedaży w odpowiedniej formie
Umowa sprzedaży udziałów w spółce z o.o. co do zasady musi być sporządzona w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi (art. 180 k.s.h.) Jedynym powszechnym wyjątkiem od tej zasady jest możliwość dokonania zbycia udziałów poprzez system informatyczny Ministerstwa Sprawiedliwości (S24). Ponieważ jednak umowa zbywania udziałów przez internet jest bardzo prosta i nie zabezpiecza w żaden sposób interesów wspólników osobiście rekomenduję zawieranie umów w formie pisemnej z podpisami poświadczonymi przez notariusza. Praktyka w tym zakresie jest taka, że wspólnicy mogą sami przygotować umowę albo oddać sprawy w moje ręce. Pomoc radcy prawnego będzie niezbędna szczególnie w bardziej skomplikowanych transakcjach.
W moim blogowym sklepie możesz kupić: wzór umowy sprzedaży udziałów w spółce z o.o. aktualny na 2024 rok
Wzór zawiera wszystkie niezbędne elementy dobrej umowy sprzedaży udziałów w spółce z o.o. i może być w prosty sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Jeżeli potrzebujesz natomiast porady, przygotowania indywidualnej umowy pod bardziej złożoną transakcję lub chcesz dowiedzieć się więcej na temat rozliczeń podatkowych związanych ze sprzedażą udziałów zapraszam do indywidualnego kontaktu.
Na e-maile odpowiadam w tym samym dniu roboczym.
Notarialne poświadczenie podpisów polega na tym, że podpis pod umową składasz w obecności notariusza, który sprawdza Twoją tożsamość i poświadcza specjalną pisemną klauzulą, że Twój podpis jest własnoręczny i złożony w jego obecności. Uchybienie wymogowi co do formy spowoduje nieważność umowy sprzedaży. Za poświadczenie podpisów składanych pod umową sprzedaży udziałów maksymalna stawka taksy notarialnej wynosi 1/10 maksymalnej stawki, jaka należałaby się, gdyby dokument sporządzono w formie aktu notarialnego, nie więcej jednak niż 300 zł. W praktyce może się zdarzyć, że notariusz pobierze ogólną stawkę za poświadczenie własnoręczności podpisu na dokumencie, tj. 20 zł plus VAT.
Zawiadomienie spółki oraz zgłoszenie do rejestru sądowego (KRS)
Przejście udziału jest skuteczne w stosunku do spółki dopiero w chwili, gdy otrzyma ona od jednej ze stron umowy samo zawiadomienie. W praktyce do zawiadomienia załącza się jeden z egzemplarzy umowy sprzedaży udziałów. Od tego momentu nabywca udziałów będzie mógł wykonywać prawa udziałowe ze wszystkich posiadanych przez siebie udziałów, włącznie z tymi, które nabył. Przykładowo chodzi tutaj o głosy na zgromadzeniu wspólników lub odpowiednio większy udział w dywidendzie. Zarząd spółki po skutecznym zawiadomieniu ma obowiązek uaktualnić księgę udziałów oraz zgłosić zmiany do KRS.
Opodatkowanie sprzedaży udziałów w spółce z o.o. między wspólnikami
Nabywca udziałów zobowiązany jest rozliczyć podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC). Podatek należy zapłacić w wysokości 1% od wartości rynkowej udziałów. Na rozliczenie się z PCC podatnik ma 14 dni od chwili dokonania czynności cywilnoprawnej. Sprzedający natomiast powinien rozważyć, czy osiągnął przychód z tytułu dokonanej sprzedaży.
Więcej o opodatkowaniu sprzedaży udziałów w spółce z o.o. przeczytasz tutaj. Jeśli natomiast zastanawiasz się, czy sprzedaż udziałów w spółce z o.o. jest opodatkowana podatkiem VAT, warto wiedzieć, że chociaż większość transakcji sprzedaży udziałów nie podlega podatkowi VAT, to w pewnych specyficznych okolicznościach zbycie udziałów może stanowić czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Więcej informacji o sprzedaży udziałów w spółce z o.o. a VAT znajdziesz tutaj.
