Często klienci pytają mnie kiedy spółka potrzebuje uchwały o sprzedaży udziałów. Uchwała taka potrzebna jest wtedy, gdy umowa spółki wymaga zgody na zbywanie udziałów. W takiej sytuacji zarząd albo zgromadzenie wspólników musi podjąć uchwałę o sprzedaży udziałów. W niniejszym artykule omówię jak podejść do tej kwestii i prawidłowo uzyskać zgodę spółki na zbycie udziałów.
Przygotowałem dla Ciebie wzór uchwały o sprzedaży udziałów.
Możesz pobrać go w moim blogowym sklepie.
Zgoda spółki na zbycie udziałów
Udział jest to prawo majątkowe, które jest zbywalne, co oznacza że będąc wspólnikiem możesz przenieść je na inne osoby lub podmioty. Wspólnicy mogą jednak umówić się na to, że ich prawo do przenoszenia udziałów będzie limitowane. Ograniczenia w zbywaniu udziałów w spółce wprowadzane są na podstawie art. 182 § 1 Kodeksu spółek handlowych.
Zgodnie z tym przepisem zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz zastawienie udziału umowa spółki może uzależnić od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć. Sam przepis pozwala więc na wprowadzenia najprostszego ograniczenia w sprzedaży udziałów wskazując, że jeżeli wspólnicy tak wskażą w umowie to wymagana będzie zgoda spółki. W mojej praktyce to właśnie wymóg uzyskania zgody spółki zawarty jest w 95% umów spółek. Wspólnicy tym sposobem chcą mieć kontrolę nad tym kto będzie ich wspólnikiem. Chcą po prostu wiedzieć z kim robią biznes.
Zgoda spółki na sprzedaż udziałów wyrażana jest w takiej sytuacji albo przez zarząd albo zgromadzenie wspólników. O tym jaki organ podejmuje uchwałę o sprzedaży udziałów decyduje umowa spółki. Jeżeli planujesz więc sprzedać lub w inny sposób zbyć udziały w spółce pierwszą czynnością jaką musisz dokonać jest uważna lektura umowy spółki.
Kto i kiedy podejmuje uchwałę o sprzedaży udziałów?
O tym jaki organ podejmuje uchwałę o zgodzie na sprzedaż udziałów decyduje umowa spółki:
- jeżeli umowa wskazuje zarząd jako organ uprawniony do udzielenia zgody to zgody takiej udziela zarząd,
- jeżeli umowa wskazuje zgromadzenie wspólników jako organ uprawniony do udzielenia zgody to uchwałę o sprzedaży udziałów podejmuje zgromadzenie wspólników,
- jeżeli umowa spółki nie wskazuje organu udzielającego zgody, a jedynie mówi, że taka zgoda jest wymagana – uchwałę o zgodzie na zbycie udziałów podejmuje zarząd.
Procedura ograniczenia zbywania udziałów
Jeżeli zbycie udziałów uzależnione jest od zgody spółki, a umowa spółki milczy na temat tego kto i w jakim trybie ma podjąć uchwałę o sprzedaży udziałów, Kodeks spółek handlowych odsyła do procedury opisanej w art. 182 § 3 – 5 k.s.h.
W takim przypadku zgody udziela zarząd w formie pisemnej, najbardziej prawidłową formą w takiej sytuacji jest podjęcie przez zarząd zaprotokołowanej uchwały o zgodzie na zbycie udziałów i przekazanie jej zainteresowanemu wspólnikowi. Zarząd ma prawo jednak podjąć uchwałę o braku zgody na sprzedaż udziałów. W przypadku gdy zgody takiej odmówiono zainteresowany wspólnik może zwrócić się z wnioskiem do sądu rejestrowego o zezwolenie na zbycie udziałów, a sąd rejestrowy może pozwolić na zbycie, jeżeli istnieją ważne powody. Poniżej przedstawiam przykłady z mojej praktyki:
Case study 1: Zarząd spółki odmówił wyrażenia zgody na sprzedaż udziałów powołując się na to, że nie chce nikogo dopuszczać do spółki ze względu na tajemnicę przedsiębiorstwa. Jednakże sąd zezwolił na sprzedaż udziałów w spółce ponieważ wspólnik potrzebował istotnych środków pieniężnych na leczenie.
Case study 2: Zarząd spółki odmówił zgody na zbycie udziałów wspólnika nie podając przyczyny. Wspólnik wykazał, że z uwagi na konflikt między wspólnikami nie jest w porozumieć się z drugim wspólnikiem i zgodnie prowadzić spółki, dlatego sąd wyraził zgodę na sprzedaż udziałów uznając to za ważną przyczynę.
Nawet jednak, gdy sąd wydaje zgodę na zbycie udziałów spółka ma prawo w terminie wyznaczonym przez sąd rejestrowy przedstawić innego nabywcę. W razie braku porozumienia cenę nabycia i termin jej zapłaty ustala sąd rejestrowy na wniosek wspólnika lub spółki, po zasięgnięciu, w miarę potrzeby, opinii biegłego. W praktyce opinia biegłego będzie potrzebna we wszystkich spornych sytuacjach. Jeżeli wskazana przez spółkę osoba nie uiściła ceny nabycia w wyznaczonym terminie, wspólnik może rozporządzać swobodnie swoim udziałem, jego częścią lub ułamkową częścią udziału, chyba że nie przyjął oferowanej zapłaty.
Zawiadomienie zarządu o planowanej sprzedaży udziałów
Uchwała o sprzedaży udziałów musi być poprzedzona wiedzą spółki o tym, że ktoś planuje w ogóle sprzedawać udziały. Wspólnik powinien więc powiadomić spółkę o tym, że zamierza sprzedać udziały na rzecz osoby trzeciej. Niezależnie od tego który organ udziela zgody zawiadomienie takie kierowane jest do zarządu spółki. W praktyce, w niewielkich spółkach, gdy nie ma konfliktu co do tego czy sprzedawać udziały czy nie wspólnicy często powiadamiają się ustnie. W sytuacji jednak, gdy nie wiemy czy zgoda zostanie udzielona zalecana jest forma pisemna po to, aby móc udowodnić zamiar zbycia udziałów na potrzeby ewentualnych procedur sądowych.
Kiedy podjąć uchwałę o zgodzie na zbycie udziałów?
Udzielenie zgody na zbycie udziałów może być dokonane przed sprzedażą, jak i po sprzedaży udziałów. Ponieważ umowa zbycia udziałów zawarta bez zgody uprawnionego organu spółki jest czynnością bezskuteczną wobec spółki zalecam zawsze moim klientom zadbać o zgodę przed podjęciem czynności zbycia udziałów, aby później nabywcy nie mieli problemów z realizacją swoich praw.
Zgoda zgromadzenia wspólników na sprzedaż udziałów
Jeżeli umowa spółki wskazuje, że to zgromadzenie wspólników powinno podjąć uchwałę o zgodzie na sprzedaż udziałów to po otrzymaniu zawiadomienia od wspólnika o zamiarze sprzedaży udziałów zarząd powinien zwołać nadzwyczajne zgromadzenie wspólników, które podejmie stosowną uchwałę w tym zakresie. Nauka prawa mówi także, że możliwe jest podjęcie uchwały bez odbycia zgromadzenia wspólników w trybie pisemnym, w takiej sytuacji jednak wszyscy wspólnicy muszą wyrazić zgodę na jej treść.
Wzór uchwały wyrażającej zgodę na sprzedaż udziałów
Wzór uchwały wyrażającej zgodę na sprzedaż udziałów znajdziesz w moim blogowym sklepie.
Kupując wzór otrzymasz:
- sporządzoną przeze mnie uchwałę o sprzedaży udziałów,
- rozwiązanie odpowiednie zarówno dla spółek, w których zgoda na sprzedaż udziałów wymagana jest od zarządu, jak i od wspólników,
- pełne protokoły posiedzenia zarządu oraz zgromadzenia wspólników z odpowiednim omówieniem.
Możesz też zlecić przygotowanie mi całej dokumentacji niezbędnej do zbycia udziałów oraz doradzić się co do przebiegu tego procesu. Zapraszam do kontaktu. Odpowiedzi na e-mail udzielamy jeszcze w tym samym dniu roboczym.
Podsumowanie: Uchwała o sprzedaży udziałów w spółce z o.o.
W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) zbycie udziałów przez wspólnika może podlegać ograniczeniom określonym w umowie spółki. Często wymaga to uzyskania zgody spółki na taką transakcję. Zgoda ta jest wyrażana poprzez podjęcie odpowiedniej uchwały przez właściwy organ spółki, którym może być zarząd lub zgromadzenie wspólników, w zależności od postanowień umowy spółki.
Kiedy wymagana jest uchwała o sprzedaży udziałów?
Jeśli umowa spółki przewiduje konieczność uzyskania zgody na zbycie udziałów, wspólnik planujący sprzedaż swoich udziałów musi zwrócić się do spółki o jej udzielenie. Brak takiej zgody może skutkować nieważnością transakcji lub jej bezskutecznością wobec spółki.
Kto podejmuje uchwałę?
- Zarząd: Jeśli umowa spółki wskazuje zarząd jako organ uprawniony do udzielenia zgody, to zarząd podejmuje stosowną uchwałę.
- Zgromadzenie wspólników: W przypadku, gdy umowa spółki przewiduje, że zgoda na zbycie udziałów należy do kompetencji zgromadzenia wspólników, to ten organ podejmuje uchwałę.
- Brak wskazania organu: Jeśli umowa spółki wymaga zgody na zbycie udziałów, ale nie precyzuje, który organ ma jej udzielić, zgodnie z Kodeksem spółek handlowych, zgody udziela zarząd.
Procedura uzyskania zgody
- Wniosek wspólnika: Wspólnik planujący zbycie udziałów składa wniosek o udzielenie zgody do właściwego organu spółki.
- Podjęcie uchwały: Właściwy organ, na podstawie wniosku, podejmuje uchwałę wyrażającą zgodę na zbycie udziałów.
- Forma uchwały: Uchwała powinna być sporządzona na piśmie dla celów dowodowych.
- Zawarcie umowy zbycia udziałów: Po uzyskaniu zgody, wspólnik może zawrzeć umowę zbycia udziałów z nabywcą.
- Zgłoszenie zmiany do KRS: Po dokonaniu transakcji, zmiany w składzie wspólników należy zgłosić do Krajowego Rejestru Sądowego.
Przed przystąpieniem do procedury zbycia udziałów warto dokładnie zapoznać się z postanowieniami umowy spółki oraz skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie spółek, aby zapewnić prawidłowość całego procesu.
