Pożyczka od wspólnika spółki z o.o.
Pożyczka od wspólnika spółki z o.o. to często najwygodniejszy sposób finansowania spółki z o.o. szczególnie takiej, która odznacza się niskim kapitałem początkowym. Niniejszy wpis odpowie na pytania czy pożyczka dla spółki od wspólnika jest dopuszczalna, a jeżeli tak to pod jakimi warunkami. Omówimy także kwestie podatkowe związane z pożyczką od udziałowca dla jego spółki, w szczególności zasadę safe harbour oraz oprocentowanie pożyczki od udziałowca, a także kwestię podatku od czynności cywilnoprawnych.
Jeżeli potrzebujesz wzór umowy pożyczki od wspólnika spółki z o.o. zerknij do blogowego sklepu. Jeżeli potrzebujesz indywidualnej konsultacji w zakresie zawarcia pożyczki wspólnika dla spółki z o.o. zapraszam do kontaktu. Odpowiedź na e-mail jeszcze tego samego dnia!
Czy pożyczka wspólnika dla spółki z o.o. jest prawnie dopuszczalna?
Czy pożyczka od wspólnika do spółki z o.o. jest dozwolona? Jeżeli tak, to na jakich warunkach? Tego typu pytania często napływają do mojej kancelarii w sytuacjach, gdy zachodzi potrzeba nagłego dokapitalizowania spółki. Ulokowanie minimalnego kapitału zakładowego spółki na poziomie 5.000 złotych często tego typu sytuacje wymusza. Istnieje potrzeba zapłaty za towar lub usługę, a spółka nie ma pieniędzy. Czy wspólnik może wtedy pożyczyć pieniądze spółce?
Oczywiście, z faktu, że zarówno wspólnik, jak i spółka są odrębnymi podmiotami prawnymi wywodzimy możliwość zawierania przez nich ze sobą różnorodnych umów. Do tego typu umów zalicza się umowa pożyczki. Pożyczka od wspólnika spółki z o.o. jest więc możliwa i prawnie dopuszczalna. O ile jednak na gruncie prawa cywilnego oraz prawa spółek handlowych tego typu umowy są dopuszczalne to problemy mogą powstać na gruncie prawa podatkowego.
Elementy pożyczki pieniężnej dla spółki z o.o.
Pożyczka wspólnika do spółki powinna zawierać:
- oznaczenie stron umowy pożyczki,
- umówioną kwotę pożyczki i sposób jej wypłaty,
- okres kredytowania,
- umówione oprocentowanie,
- zasady zwrotu pożyczki, w tym zwrotu przed terminem ustalonym w umowie,
- inne postanowienia, które strona uzna za istotne.
Pożyczka dla spółki od wspólnika a podatek
Pożyczka wspólnika dla spółki z o.o. musi być rozpatrywana na gruncie przepisów o podatku dochodowym oraz PCC, czyli podatku od czynności cywilnoprawnych.
W tym pierwszym przypadku zderzamy się z problematyką rynkowego charakteru transakcji oraz ustalenia jej możliwych warunków w taki sposób aby nie budziło to wątpliwości urzędników skarbowych, w drugim z kwestią ewentualnego zwolnienia podatkowego.
Pożyczka wspólnika do spółki z o.o. jako transakcja między podmiotami powiązanymi
Prawo podatkowe traktuje transakcje wspólnika i jego spółki jako transakcje między podmiotami ze sobą powiązanymi, oznacza to, że reguluje je w szczególny sposób. Owa regulacja osadza się na pojęciu tzw. ceny transferowej. Cena transferowa to inaczej rezultat finansowy transakcji ustalony między podmiotami powiązanymi. Najogólniej rzecz biorąc przepisy wymagają, aby owa cena transferowa miała charakter rynkowy. Określenie warunków nierynkowych pozwala fiskusowi na korygowanie dochodu/straty spółki z o.o. Dlatego też pożyczka od udziałowca, aby nie wywołać negatywnych skutków w podatku dochodowym spółki powinna odpowiadać warunkom rynkowym, szczególnie w zakresie oprocentowania.
Jak zachować warunki rynkowe transakcji w odniesieniu do pożyczek dla spółki z o.o.?
Zasadniczo mamy dwie opcje postępowania: poszukiwanie porównywalnych ofert pożyczki na rynku finansowym albo skorzystanie z zasady safe harbour.
Oprocentowanie pożyczki od udziałowca oparte o stawki rynkowe
Pierwsza opcja to możliwość poszukiwania na rynku ofert finansowania bankowego lub pozabankowego. Musimy znaleźć tutaj oferty porównywalne pod kątem oprocentowania pożyczki, ale także ewentualnych opłat dodatkowych. Spółka powinna porównać oferty banków oraz oferty firm pozabankowych (tych ostatnich w sytuacji, gdy z przyczyn uzasadnionych np. wartością majątku spółki, obrotem czy innymi wskaźnikami, banki w ogóle odmawiają finansowania) i zawrzeć ze swoim wspólnikiem transakcję na warunkach analogicznych. Można powiedzieć, że uśrednionych. Takich, które możliwe byłyby do osiągnięcia na rynku pożyczek bankowych albo pozabankowych.
Ta metoda ma przy tym jeden zasadniczy feler, a mianowicie, o ile pozwala nam udokumentować fakt zastosowania pewnych warunków transakcji między wspólnikiem, a spółką, nie wyłącza ona możliwości badania przez organ podatkowy prawidłowości zastosowanej ceny transferowej pod kątem warunków rynkowych. Jeżeli z jakichś powodów organ uzna ową transakcję za nierynkową, powstaje problem sprowadzający się do tego, że fiskus może skorygować koszty podatkowe spółki.
Safe harbour jako metoda uniknięcia kłopotów z pożyczką między podmiotami powiązanymi
Druga opcja postępowania opiera się na zastosowaniu regulacji tzw. safe harbour (bezpieczna przystań).
Ustawodawca przewidział, że nie organ podatkowy ma odstąpić od badania rynkowych warunków transakcji pod następującymi warunkami:
- oprocentowanie pożyczki w ujęciu rocznym na dzień zawarcia umowy jest ustalane w oparciu o rodzaj bazowej stopy procentowej i marżę. Określone są one w obwieszczeniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych aktualnym na dzień zawarcia tej umowy;
- nie przewidziano wypłaty innych niż odsetki opłat związanych z udzieleniem lub obsługą pożyczki, w tym prowizji lub premii;
- pożyczka została udzielona na okres nie dłuższy niż 5 lat
- w trakcie roku obrotowego łączny poziom zobowiązań albo należności podmiotu powiązanego z tytułu kapitału pożyczek z podmiotami powiązanymi liczony odrębnie dla udzielonych oraz zaciągniętych pożyczek wynosi nie więcej niż 20 000 000 zł lub równowartość tej kwoty;
- pożyczkodawca nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową (czyli np. spółką z raju podatkowego).
Skutkiem zastosowania tego uproszczenia jest:
- brak obowiązku przygotowania przez podatnika analizy porównawczej / opisu zgodności dla transakcji kontrolowanej objętej safe harbour,
- odstąpienie organu podatkowego od określenia dochodu / straty podatnika w zakresie wysokości oprocentowania takiej transakcji.
Pożyczka udziałowca dla spółki z o.o. uwzględniająca zasady safe harbour jest więc rozwiązaniem najbezpieczniejszym, ale nie zawsze najbardziej elastycznym.
Jak wyglądają aktualnie bazowe stopy procentowe i marże dla safe harbour?
W każdym roku Minister Finansów w drodze obwieszczenia wskazuje jakie bazowe stopy procentowe i marże powinniśmy stosować, aby móc skorzystać z opcji safe harbour.
Aktualny rodzaj bazowej stopy procentowej dla pożyczek w:
- złotych – stanowi WIBOR 3M,
- dolarach amerykańskich – stanowi LIBOR USD 3M,
- euro – stanowi EURIBOR 3M,
- we frankach szwajcarskich – stanowi LIBOR CHF 3M,
- w funtach brytyjskich – stanowi LIBOR GBP 3M lub SONIA 3M Compound Rate
Dozwolona marża dla pożyczkobiorcy wynosi maksymalnie 2,8 punktu procentowego, dla pożyczkodawcy wynosi minimalnie 2,0 punktu procentowego (źródło: Obwieszczenie Ministra Finansów w sprawie ogłoszenia rodzaju bazowej stopy procentowej i marży dla potrzeb cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych z dnia 21 grudnia 2021 r.)
Pożyczka wspólnika dla spółki z o.o. a PCC
Jeżeli chodzi o podatek od czynności cywilnoprawnych to umowa pożyczki od udziałowca dla spółki z o.o. nie skutkuje koniecznością zapłaty PCC. Brak w tym zakresie obowiązku podatkowego. Obowiązuje tutaj zwolnienie z art. 9 pkt 10 lit. i) ustawy o PCC.
Jeżeli potrzebujesz wzór umowy pożyczki od wspólnika spółki z o.o. zerknij do blogowego sklepu. Jeżeli potrzebujesz indywidualnej konsultacji w zakresie zawarcia pożyczki wspólnika dla spółki z o.o. zapraszam do kontaktu. Odpowiedź na e-mail jeszcze tego samego dnia!
O czym jeszcze należy pamiętać przy pożyczce wspólnika do spółki z o.o.?
Jeżeli wspólnik jest jednocześnie członkiem zarządu:
- zgromadzenie wspólników musi wyrazić zgodę na transakcję,
- w spółkach wieloosobowych lub posiadających co najmniej dwóch członków zarządu tego spółkę musi reprezentować pełnomocnik powołany przez zgromadzenie wspólników,
- w spółce jednoosobowej, gdy jedyny wspólnik jest zarazem jedynym członkiem zarządu, wymagana jest forma aktu notarialnego,
- Sprawdź produkt: Umowy pożyczki dla spółki z o.o. od wspólnika – wzór.
- Jeżeli potrzebujesz indywidualnej konsultacji w zakresie prawnych możliwości finansowania spółki z o.o. zapraszam do kontaktu,
- w niektórych przypadkach tego typu pożyczka może być raportowana jako schemat podatkowy.
39 comments on “Udzielenie spółce z o.o. pożyczki od wspólnika, członka zarządu lub udziałowca”
Bardzo przydatny artykuł oraz możliwość zakupu umowy, praktyczne.
A dlaczego rynkowo traktujemy że to spółka jest klientem a udziałowiec instytucją a nie odwrotnie. Jeśli ja jako osoba fizyczna chce pożyczyć pieniądze bankowi to to się nazywa lokata i ma oprocentowanie max 1,5% czyli dla mnie rynkowa kwota będzie 1,5% tyle dostanę na rynku. Już nie wspominając że przy małej sp. zo.o. bez majątku i poręczenia osoby fizycznej nie dostaniemy pożyczki wiec nawet 50% będzie poniżej ceny rynkowej.
Wskaźniki marżowe dotyczą zarówno strony pożyczkodawcy, jak i pożyczkobiorcy.
Poza tym nie ukrywajmy, to spółka występuje tutaj często jako klient, sam Pan o tym pisze mówiąc, że tego typu spółki nie dostają łatwo finansowania.
Bardzo dobry artykuł-dziękuję za ogrom informacj, jestem pczątkujacy w tym temacie i mam takie pytanie
Załóżmy, że jest dwóch wspólników w spolce zoo. Jeden z nich jest członkiem zarządu a drugi nie.
Czy pieniądze do spólki zoo może pożyczyć również wspólnik (udziałowiec) nie będący członkiem zarządu, czy musi to być koniecznie członek zarządu?
Jeśli możliwa by była pożyczka przez wspólnika nie będącego członkiem zarządu, to czy wówczas jest potrzebny pełnomocnik do tej czynności i czy takim pełnomocnikiem może być drugi wspólnik który jest członkiem zarządu czy musi to być ktoś z zewnątrz?
Panie Adamie, w teorii spółce pożyczki może udzielić każdy. Jeżeli pochodzi ona od wspólnika nie będącego członkiem zarządu to pełnomocnictwo z art. 210 KSH do zawarcia umowy pożyczki nie jest konieczne, spółkę reprezentuje zarząd. We wpisie poruszam te dwie kwestie wspólnie dlatego, że bardzo często zdarza się, że wspólnicy są także członkami zarządu, a niedochowanie formalności dotyczących pełnomocnictwa powoduje nieważność takiej umowy pożyczki, gdy finansującym jest członek zarządu.
Jeżeli wspólnicy- 2 osoby jeden z nich jest członkiem zarządu udzielają spółce pożyczki to czy do zawarcia umowy pożyczki pomiędzy wspólnikami a spółka będzie potrzebny pełnomocnik do reprezentacji spółki ?
Do wszystkich umów między członkiem zarządu, a spółką wymagany jest pełnomocnik zgromadzenia wspólników powołany w trybie art. 210 ksh, w takiej trójstronnej konfiguracji, gdzie mamy do czynienia z umową trójstronną zwykle w praktyce także stosuje się pełnomocnictwo z art. 210 ksh.
Nie jestem pewien czy dobrze rozumiem punkt o ustalaniu oprocentowania w safer harbour
– czy prawidłowym jest podejście: w dniu zawarcia pożyczki sprawdzam WIBOR 3M, dodaję marżę (np. 2%) i wpisuję takie oprocentowanie do dwuletniej umowy?
– a może w umowie powinna znaleźć się informacja, że oprocentowanie będzie zmienne w oparciu o WIBOR 3M + marża (w dniu zawarcia umowy sprawdzam jedynie jaki wskaźnik aktualnie obowiązuje)
Podmiot powiązany, który skorzystał z instytucji safe harbour, nie jest zobowiązany do aktualizacji stopy bazowej (co do rodzaju) lub marży (co do wysokości) w ślad za zmianą dokonaną w tym zakresie przez ministra finansów. Jest on zobowiązany natomiast do stosowania stopy bazowej oraz marży, aktualnych na dzień zawarcia umowy pożyczki przez cały okres jej trwania.
Dziękuję za szybką odpowiedź. Moje wątpliwości dotyczą jednak samej wartości oprocentowania (przy założeniu braku zmian w obwieszczeniu).
Dla przykładu wyliczenie dla rocznej umowy zawartej 20.01.2022r. ze spłatą 20.01.2023r.:
– w pierwszym wariancie: WIBOR 3M w dniu zawarcia umowy wynosił 2,83%, dlatego w umowie znalazł się zapis o oprocentowaniu 4,83%
– w drugim wariancie: w momencie spłaty ustalono, że średni wskaźnik WIBOR 3M z całego okresu pożyczki to 6,2433%. Po dodaniu 2% marży zastosowano oprocentowanie 8,2433
Skłaniam się ku jednemu z wariantów, ale może wyliczenie powinno wyglądać jeszcze inaczej (np. wysokość oprocentowania powinna być okresowo aktualizowana do bieżącego WIBOR 3M – np. co 3 miesiące).
Będę wdzięczny za podpowiedź.
Bierzemy pod uwagę pierwszą opcję.
Dziękuję za bardzo wartościowy artykuł.
Czy najpierw powinna zostać podjęta uchwała – zgoda na pożyczkę, a później powołanie pełnomocnika, czy najpierw powołanie pełnomocnika, a później zgoda na pożyczkę, czy to nie ma znaczenia?
Nie ma to istotnego znaczenia jeżeli chodzi o kolejność tego typu uchwał.
Czy wspólnika udzielającego spółce z o.o. pożyczki w gotówce obowiązuje limit gotówkowy? jeśli taki to jaki to jest limit. Jeden wspólnik jest przedsiębiorcą zagranicznym(ma zarejestrowaną działalność w kraju Unii Europejskiej), a drugi wspólnik jest osobą fizyczną niebędącym przedsiębiorcą.
Obowiązek taki dotyczy tylko wspólników będących przedsiębiorcami i udzielających pożyczkę w ramach swojej działalności gospodarczej (tj. wszystkich spółek, a przedsiębiorców jednoosobowych tylko w zakresie w jakim mieści się to w zakresie ich działalności gospodarczej lub zawodowej – np. w zakresie w jakim trudnią się zawodowo inwestowaniem, działalnością pożyczkową, czy obrotem udziałami) i wynika z art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców, aktualny limit wynosi 15.000 zł (lub równowartość w walucie obcej), od 2024 roku limit ten wynosić będzie 8.000 złotych.
Udzielenie członkom zarządu pożyczki od spółki
A co w sytuacji odwrotnej kiedy to spółka udziela pożyczki członkom zarządu?
Czy w takiej sytuacji stosować takie same zasady jak dla pożyczek wspólnika dla spółki? Czy regulują to odrębne przepisy?
Pod względem zastosowania safe harbour te zasady są analogiczne (normowane to jest art. 23s ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Podobnie na gruncie przepisów prawa handlowego potrzebna jest zgoda wspólników oraz pełnomocnik powołany w trybie art. 210 KSH.
serdecznie dziękuję za szybką odpowiedź!
Czy w jednoosobowej spółce z o.o., kiedy jedyny członek zarządu (drugi członek zmarł i nie było jeszcze postępowania spadkowego) wymagane jest tylko zawarcie umowy w formie aktu notarialnego? Bez żadnego pełnomocnika, zgromadzenia etc.?
Tak, wyłącznie w formie aktu notarialnego. Natomiast rozważyłbym też w tej sytuacji, czy w sytuacji śmierci jednego z dwóch członków zarządu w spółce nie mamy do czynienia z tzw. zarządem kadłubowym (tj. w sytuacji gdy uchwała wspólników albo umowa spółki wymaga, aby zarząd był wieloosobowy).
„w niektórych przypadkach tego typu pożyczka może być raportowana jako schemat podatkowy”
Czy zwykła pożyczka udziałowca do spółki z o.o. (podmioty krajowe) udzielona na zakup nowych środków trwałych może podlegać pod schemat podatkowy czy muszą być spełnione szczególne przesłanki? Jeżeli tak to jakie?
Dotyczy to przede wszystkim pożyczek od zagranicznych podmiotów. Po szczegóły odsyłam do art. 86a i kolejnych Ordynacji podatkowej. Jest to kwestia zbyt złożona na wyczerpujące omówienie jej w komentarzu.
Co w przypadku pożyczki udzielanej spółce komandytowej przez komplementariusza (który może samodzielnie reprezentować spółkę)? Czy trzeba zachować podobny obieg dokumentów i zgromadzenie wspólników musi wyrazić zgodę na transakcję? Czy musi być powołany pełnomocnik?
Nie ma tak ścisłych wymogów co do autoryzowania transakcji po stronie spółki, chyba że umowa spółki bezpośrednio reguluje takie kwestie.
Czy pożyczkę od wspólnika do spółki z o.o. należy zgłaszać do Urzędu Skarbowego jeśli nie ma do zapłaty PCC?
Ponieważ umowa pożyczki od wspólnika do spółki z o.o. nie podlega opodatkowaniu podatkiem PCC to nie ma konieczności zgłaszania jej do Urzędu Skarbowego.
Zainteresował mnie ten wpis, gdyż jestem wspólnikiem mniejszościowym z takim problemem.
– spółka z o.o. / 3 wspólników /wszyscy są członkami zarządu/
Prezes (51% udziałów) z drugim wspólnikiem (25% udziałów) – stworzyli umowę pożyczki z datą wsteczną – na którą trzeci wspólnik „JA” nie wyraziłam zgody (nie zostałam nawet powiadomiona o walnym zgromadzeniu art. 15 § 1. art. 17 § 1 – na zgromadzeniu nie został powołany pełnomocnik).
Umowę pożyczki od prezesa (wspólnika i członka zarządu) – podpisali obydwoje -powołując się na zapis, iż „JA” jako mniejszościowy wspólnik i członek zarządu mam jedynie 24% udziałów.
Kwota łączna pożyczki w roku obrotowym niecałe 100 tyś zł.
Wg mnie naruszone są w\w paragrafy oraz art. 210 KSH
?
Tak, umowa taka wydaje się być nieważna, o ile nie dosztukowali tutaj jakichś dokumentów. Przykładowo może się okazać, że było jakieś zgromadzenie, na które się Pani nie stawiła, a zawiadomienie zostało „doręczone” – nie takie rzeczy widziałem. Sugeruję więc w tym przypadku po prostu kontakt z kimś kto ogarnie ten temat i skonsultuje go z Panią w pogłębiony sposób, nie zaś za pomocą blogowych komentarzy 🙂 Zapraszam do siebie – konsultacje w sprawie takiej nieważnej umowy pożyczki członka zarządu ze spółką w typu sytuacji możemy odbyć także w drodze wideokonferencji/poprzez e-mail.
W przypadku, gdy spółka ma 2 udziałowców, Prezes może reprezentować spółkę jednoosobowo i właśnie on chce udzielić pożyczki, to czy też potrzebna jest uchwała i kto może być pełnomocnikiem? Czy może to być prezes?
Prezes nie może reprezentować spółki w czynnościach z samym sobą. Pełnomocnikiem może być inna osoba, mająca pełną zdolność do czynności prawnych, nie będąca członkiem zarządu.
Ad vocem – „Pełnomocnikiem może być inna osoba, mająca pełną zdolność do czynności prawnych, nie będąca członkiem zarządu.”
Czy powyższe oznacza, że pełnomocnikiem ustanowionym Uchwałą zgromadzenia wspólników, gdy zarząd jest wieloosobowy, NIE może być inny niż pożyczkodawca członek zarządu? Jeżeli pełnomocnikiem NIE może być inny członek zarządu, z jakiego art. to wynika?
Czy był to jednak pewien skrót myślowy i chodziło Panu że <>?
(uzupełnienie pytania)
Może być to inna osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych, niekoniecznie będąca członkiem zarządu, ale mogąca nim być.
Wynika to z art. 210 ksh, który wyklucza reprezentację przez zarząd. Ustanowienie członka zarządu pełnomocnikiem z art. 210 ksh stanowiłoby obejście tego przepisu, którego celem jest wprowadzenie niejako kontroli takiej czynności przez niezależnego od zarządu pełnomocnika.
Jakie są konsekwencje prawne i podatkowe, jeżeli jedyny udziałowiec udziela spółce z o.o. pożyczki bez oprocentowania. Zarząd jest dwuosobowy bez jedynego wspólnika. W zarządzie jest brat i szwagierka jako osoby prywatne/ Czy taka umowa wymaga aktu notarialnego?
Sugeruję skorzystanie z profesjonalnej porady prawnej w tym temacie. Sugerowałbym zapoznanie się też z interpretacją prawa podatkowego o sygnaturze 0111 – KDIB1 – 2.4010.15.2021.1.SK Skrótowo mogę napisać, że po stronie spółki powstanie przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Umowa taka nie wymaga aktu notarialnego, ani powołania pełnomocnika zgromadzenia wspólników.
Czy fakt udzielenia pożyczki spółce od udziałowca trzeba zgłosić do sądu?
Tylko w przypadku, gdy jedyny udziałowiec, będący jednocześnie jedynym członkiem zarządu pożycza pieniądze spółce. W takiej sytuacji pożyczka wymaga formy aktu notarialnego, a notariusz informuje o treści umowy sąd rejestrowy. W każdej innej konfiguracji pożyczka wspólnika do spółki nie będzie wymagać zawiadomienia sądu, ani aktu notarialnego. Ciekawostka – wszyscy notariusze jakich znam, zachodzą w głowę po co ten obowiązek został wprowadzony, ponieważ z tego co wiadomo to w sądzie nie ma żadnej procedury kontroli tych transakcji.
Czy jeżeli spółka nie spłaci pożyczki bo nie ma pieniędzy na spłatę a pozyczkosawca – wspólnik owej spłaty nie chce – uważa tą pożyczkę
Ktoś tutaj chyba chciał dłuższą historię napisać, ale jakiś problem techniczny zaistniał 🙂