Jak opodatkowana jest spółka z o.o. oraz jej wspólnicy? aktualizacja podatków 2024

Opodatkowanie spółki z o.o.

Opodatkowanie spółki z oo rok do roku staje się coraz bardziej skomplikowane. W gąszczu dostępnych opcji można się zgubić, a wybierając określone formy opodatkowania łatwo też popełnić pomyłkę. Chociaż spółka z o.o. nominalnie opodatkowana jest 19% podatkiem dochodowym to istnieje kilka opcji, które pozwalają na zmniejszenie ciężarów podatkowych w niektórych przypadkach. Mały podatnik może obniżyć stawkę do kwoty 9% dochodu. Każda spółka może też zastosować opodatkowanie tzw. ryczałt od dochodów spółek, znany powszechnie jako „estoński CIT” po to, aby uzyskać większą płynność finansową oraz odroczyć moment powstania podatku i zoptymalizować jego wysokość. W niniejszym artykule omówię więc kwestię tego jaki podatek dochodowy płacimy w spółce z o.o., wskażę na stosowane stawki podatkowe oraz zasygnalizuję największe wyzwania związane z opodatkowaniem spółki z o.o. w 2023/2024 roku.

Spółka z o.o. – podatki, podstawowe informacje, znaczenie gospodarcze

Spółka z o.o. jest obecnie najpopularniejszą spółką w Polsce. Obok indywidualnych działalności gospodarczych stanowi ona podporę polskiej gospodarki, a od wielu lat wszystkie rządy, od lewa do prawa prowadziły politykę, która zmierzała do promowania tej formy działalności gospodarczej, wychodząc poniekąd z założenia, że będą w stanie uszczknąć coś od przedsiębiorców dla budżetu państwa dzięki temu, że spółka płaci swój własny podatek dochodowy, odrębny od podatku wspólników. Spółka z o.o. jest popularna także ze względu na niską „barierę wejścia”, niskie wymogi kapitałowe (minimalny kapitał zakładowy to 5.000 zł) oraz fakt, że wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania. Kolejne nowelizacje przepisów wprowadziły możliwość szybkiego założenia spółki z o.o. przez internet, bez konieczności płacenia notariuszom za sporządzenie aktu notarialnego. W efekcie aktualnie w ciągu 2-3 dni można stać się właścicielem spółki, podmiotu prawnego odrębnego od wspólnika.

Jako, że spółka z o.o. posiada swoją odrębną osobowość prawną, stanowi niezależny od udziałowców byt prawny to jednocześnie jest ona podatnikiem odrębnego od wspólników podatku – podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) w wysokości 19% lub 9%.

Spółka z o.o. a podatki to temat-rzeka. Jako przedsiębiorstwo prowadzące działalność spółka może być podatnikiem zarówno podatku dochodowego, jak i szeregu innych danin publicznych. Ponieważ jednak z punktu widzenia prowadzenia biznesu najistotniejszym wydaje się podatek dochodowy, w poniższym artykule skupimy się na tym jakie podatki płaci spółka z o.o. w odniesieniu do dochodu, który osiąga. Nie jest bowiem tak, że mamy do czynienia z jednym modelem opodatkowania spółki z o.o.  Wręcz przeciwnie. Przyszli wspólnicy mają tutaj możliwość wyboru lub optymalizacji.

Jakie są sposoby opodatkowania spółki z o.o.?

Spółka z o.o. jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. To proste stwierdzenie nie załatwia jednak tematu, a dopiero go otwiera. Zasadą ogólną jest opodatkowanie spółki podatkiem CIT według określonej stawki podatkowej, dochód spółki z o. o. (przychody pomniejszone o koszty) podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT) wg stawki 19% lub 9%. Należy też pamiętać, że każdy z wspólników spółki z o.o. opodatkowany jest swoim własnym podatkiem. Oznacza to, że spółka najpierw płaci swój własny podatek dochodowy (według stawki 9% albo 19%), a wypłacany wspólnikom zysk (dywidenda) opodatkowany jest kolejnym podatkiem. Wspólnicy – osoby fizyczne płacą 19% podatek dochodowy (PIT) od otrzymanych dywidend. Podatek ten potrącany jest przez spółkę w momencie wypłaty dywidendy. Nazywane jest to podwójnym opodatkowaniem spółki z o.o.

Obok klasycznych form opodatkowania spółki stawką 9 albo 19%, od 2021 roku, a powszechniej od 2022 roku wprowadzono alternatywę w postaci ryczałtu od dochodów spółek zwanego też czasem estońskim CIT. Źródłem inspiracji dla polskich ustawodawców była Estonia, której system podatkowy zachęca do reinwestowania zysku. W kraju tym spółki z o.o. płacą podatek dopiero w momencie dystrybucji zysku oraz innych wypłat, takich jak np. wydatków na reprezentację. Polski rząd przyjął ten model jako alternatywną formę opodatkowania spółki z o.o. w stosunku do zasad ogólnych podatku CIT.

Formy opodatkowania spółki z o.o.

Reasumując istnieją dwie formy opodatkowania spółki z o.o.

1. Opodatkowanie podatkiem dochodowym w stawce 9% lub 19%.
2. Opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek.

Podatek CIT spółki z o.o. – jaki podatek płaci spółka z o.o.?

Ze stawki 9% CIT korzystają tzw. mali podatnicy. Małym podatnikiem jest spółka z o.o., której przychody ze sprzedaży brutto, nie przekroczyły kwoty 2.000.000 euro i o ile kwota ta nie zostanie przekroczona w roku bieżącym, spółka może skorzystać ze stawki 9% dla przychodów z aktywnej działalności gospodarczej.  Po przekroczeniu tego limitu obowiązuje stawka 19% CIT. Obroty brutto oznaczają konieczność uwzględnienia należnego podatku od towarów i usług. Obniżona stawka 9% dotyczy przychodów (dochodów) innych niż z zysków kapitałowych i mogą ją stosować także podatnicy rozpoczynający działalność (w roku podatkowym, w którym ją rozpoczęli), z pewnymi ograniczeniami dotyczącymi podmiotów powstałych w wyniku niektórych czynności restrukturyzacyjnych.

Kiedy spółka z o.o. nie może skorzystać z 9% CIT?

Jeżeli spółka z o.o. powstała w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników, z wyjątkiem przekształcenia spółki w inną spółkę, albo w wyniku przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w spółę z o.o. to przez pierwsze dwa lata obrotowe działalności nie będzie mogła skorzystać z obniżonego CITu. Podobnie w sytuacji, gdy wniesiono do niej przy tworzeniu aport przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części o wartości przekraczającej 10 000 euro. Podobnie niższa stawka nie obejmie spółki, do której wniesiono tytułem wkładów niepieniężnych na poczet kapitału podatnika, składniki majątku uzyskane w wyniku likwidacji innych podatników.

Opodatkowanie przychodów z zysków kapitałowych w spółce z o.o.

W sytuacji, gdy spółka z o.o. ma dochody pasywne w postaci dywidend z innych spółek, zbywania ich udziałów lub akcji oraz innych podobnych źródeł od każdego dochodu z tego tytułu zobowiązana jest zawsze zapłacić podatek CIT według stawki 19% i to niezależnie od tego, czy jest małym podatnikiem, czy też przekracza progi podatkowe.

Kiedy spółka z o.o. płaci podatek?

Spółka z o.o. płaci podatek w terminie 3 miesięcy po zakończeniu roku podatkowego. Zwykle jest to koniec marca każdego roku kalendarzowego, ale w przypadku zmiany roku obrotowego może być to inny termin.

Ryczałt od dochodów spółek, czyli estoński CIT

Estoński CIT znany w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych jako ryczałt od dochodów spółek pozwala na niepłacenie przez spółkę podatku dochodowego do czasu dystrybucji zysku lub wypłat zrównanych z wypłatą zysku. Koncepcja ta zwana też jest estońskim CIT. Podatek ten nalicza się zasadniczo wyłącznie od kwoty wypłaconego zysku i wynosi on odpowiednio dla małych podatników 10%, a dla dużych podatników 15% wypłaconego zysku.

Następnie, tak jak przy klasycznym podwójnym opodatkowaniu wspólnik musi zapłacić podatek od dywidendy. Teoretycznie płaci go według stawki 19%. Jednakże podatek płacony przez wspólnika można obniżyć. Gdy spółka jest małym podatnikiem, PIT wspólnika można pomniejszyć o 90% należnego ryczałtu od dochodów spółki. W przypadku spółek – dużych podatników – pomniejszenie wynosi 70% zapłaconego CIT. Powoduje to, że efektywne opodatkowanie całości dochodów ze spółek będących małymi podatnikami nie powinno przekroczyć 20%. Natomiast skumulowany podatek spółki i wspólnika w spółce nie będącej małym przedsiębiorcą wyniesie zaś 25%. Jednocześnie do czasu dystrybucji zysku spółka nie płaci żadnego podatku, więc zatrzymywanie zysku w spółce przez wiele lat jest możliwe, tym bardziej jeżeli wspólnicy wykorzystają powtarzające się świadczenia niepieniężne czy rozliczenia B2B do wypłat ze spółki.

Ukryte zyski – także opodatkowane

Bardzo ważne jest to, że opodatkowaniu ryczałtem podlegają także wszelkie wypłaty, które ustawa podatkowa zrównuje z zyskiem. W szczególności chodzi o tzw. ukryte zyski. Podatek spółka z o.o. zapłaci więc nie tylko za faktycznie wypłacony zysk, ale także za inne świadczenia.

Pojęcie ukrytych zysków oznacza świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem.

Przepis o ukrytych zyskach wprowadzono po to aby kreatywni przedsiębiorcy nie unikali podatku dochodowego. Obejmuje on takie sytuacje jak wykorzystanie pojazdów spółki do celów prywatnych albo chodzenie po restauracjach na koszt spółki. Niestety jego implikacje sięgają dalej, dlatego przed podjęciem decyzji o wyborze tej formy opodatkowania skonsultuj się z prawnikiem zajmującym podatkami (możesz skonsultować się także ze mną). Szersze wyjaśnienia na temat estońskiego CIT znajdziesz na stronach rządowych.

Jak obejść podwójne opodatkowanie spółki z o.o.?

Praktycznym problemem wielu wspólników rozliczających swoje spółki według skali podatkowej w podatku CIT jest próba wypłacenia zysku ze spółki z o.o. z uniknięciem podwójnego opodatkowania. Na moim blogu znajdziesz tekst na temat tego jak poradzić sobie z podwójnym opodatkowaniem spółki z o.o. We wpisie tym omawiam wszelkie popularne sposoby używane do tego aby obniżyć ogólne obciążenie podatkowe spółki z o.o. oraz jej wspólników.

Spółka z o.o. bez podatku – czy to możliwe?

Nie do końca, choć częściowo tak. Skorzystanie z ryczałtu od dochodów spółek pozwala na niepłacenia przez spółkę oraz wspólników do czasu dystrybucji zysków. Oznacza to, że podczas prowadzenia działalności gospodarczej można odraczać moment zapłaty podatku. Daje to większą płynność finansową, dzięki czemu spółka może reinwestować swoje dochody. W efekcie jednak, w momencie wypłaty zysku będzie musiała zapłacić podatek CIT, a jej wspólnicy zostaną obciążeni podatkiem PIT.

Uwaga na minimalny CIT – obowiązuje od 1 stycznia 2024 roku

W 2023 roku nie prowadzono żadnych prac legislacyjnych istotnie zmieniających sposób opodatkowania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Nie oznacza to jednak, że nie ma żadnych zmian reguł gry podatkowej. Od 2024 roku obowiązują zawieszone wcześniej na dwa lata przepisy o minimalnym podatku dochodowym, zawarte w art. 24ca ustawy o CIT. Tak zwany minimalny CIT już obowiązuje i będzie płatny do końca marca 2025 roku. Podatek minimalny jest kolejną formą opodatkowania podatkiem CIT. W założeniu podatek ma dotyczyć podmiotów, które nie wykazują dochodu lub wykazują go na poziomie minimalnym bez uzasadnionej przyczyny. W praktyce nowa danina może dotyczyć większości spółek raportujących stratę z działalności operacyjnej o ile są dużymi podatnikami.

Minimalny podatek dochodowy od osób prawnych nie dotyczy małych podatników oraz spółek w której udziałowcami są wyłącznie osoby fizyczne, które nie są udziałowcami w innych spółkach.  Zgodnie z art. 24ca ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. podatek ten dotyczy sytuacji, gdy poniesiono stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych albo gdy udział dochodów operacyjnych, w przychodach stanowi nie więcej niż 2% (tzw. 2% wskaźnik rentowności)

Opodatkowanie minimalnym CIT wynosi 10% specyficznie określanej podstawy opodatkowania.

Szersze omówienie minimalnego CIT znajdzie się w odrębnym artykule.

Przyszłość opodatkowania spółek z o.o.

Wprowadzenie minimalnego CIT wynika z faktu, że luka w CIT oszacowana przez ekspertów kształtuje się na poziomie powyżej 20 miliardów złotych. Wprowadzenie zaś minimalnego CIT w zamyśle rządu zapobiegać ma transferowaniu zysków zagranicę celem uniknięcia opodatkowania. Udział „krajowy” w luce podatkowej wynosi kilkanaście procent, w przyszłości należy spodziewać się więc dalszych działań uszczelniających, w szczególności związanych z transakcjami krajowymi. Przekonanie to wynika z tego, że rządzący nie lubią podwyższać podatków poprzez podwyższanie stawek, tworzą natomiast coraz bardziej wymyślne mechanizmy zmierzające do tego, aby aktualny system był szczelny i niepodatny na wszelkiego rodzaju optymalizacje. Spodziewać się więc należy różnorodnych mechanizmów uderzających w realizację przez wspólników na rzecz spółki usług niematerialnych służących obniżeniu jej wyniku finansowego.