Opodatkowanie spółki z o.o.

Opodatkowanie spółki z oo rok do roku staje się coraz bardziej skomplikowane. W gąszczu dostępnych opcji można się zgubić, a wybierając określone formy opodatkowania łatwo też popełnić pomyłkę. Chociaż spółka z o.o. nominalnie opodatkowana jest 19% podatkiem dochodowym to istnieje kilka opcji, które pozwalają na zmniejszenie ciężarów podatkowych w niektórych przypadkach. Mały podatnik może obniżyć stawkę do kwoty 9% dochodu. Każda spółka może też zastosować opodatkowanie tzw. ryczałt od dochodów spółek, znany powszechnie jako „estoński CIT” po to, aby uzyskać większą płynność finansową oraz odroczyć moment powstania podatku i zoptymalizować jego wysokość. W niniejszym artykule omówię więc kwestię tego jaki podatek dochodowy płacimy w spółce z o.o., wskażę na stosowane stawki podatkowe oraz zasygnalizuję największe wyzwania związane z opodatkowaniem spółki z o.o. w 2023/2024 roku.

Spółka z o.o. – podatki, podstawowe informacje, znaczenie gospodarcze

Spółka z o.o. jest obecnie najpopularniejszą spółką w Polsce.

Obok indywidualnych działalności gospodarczych spółka z o.o. stanowi podporę polskiej gospodarki, a od wielu lat wszystkie rządy, od lewa do prawa prowadziły politykę, która zmierzała do promowania tej formy działalności gospodarczej, wychodząc poniekąd z założenia, że będą w stanie uszczknąć coś od przedsiębiorców dla budżetu państwa dzięki temu, że spółka płaci swój własny podatek dochodowy, odrębny od podatku wspólników.

Spółka z o.o. jest popularna także ze względu na niską „barierę wejścia”, niskie wymogi kapitałowe (minimalny kapitał zakładowy to 5.000 zł) oraz fakt, że wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania. Kolejne nowelizacje przepisów wprowadziły możliwość szybkiego założenia spółki z o.o. przez internet, bez konieczności płacenia notariuszom za sporządzenie aktu notarialnego. W efekcie aktualnie w ciągu 2-3 dni można stać się właścicielem spółki, podmiotu prawnego odrębnego od wspólnika.

Jako że spółka z o.o. posiada swoją odrębną osobowość prawną, stanowi niezależny od udziałowców byt prawny to jednocześnie jest ona podatnikiem odrębnego od wspólników podatku – podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) w wysokości 19% lub 9%.

Jako przedsiębiorstwo prowadzące działalność spółka może być podatnikiem zarówno podatku dochodowego, jak i szeregu innych danin publicznych. Ponieważ jednak z punktu widzenia prowadzenia biznesu najistotniejszym wydaje się podatek dochodowy, w poniższym artykule skupimy się na tym jakie podatki płaci spółka z o.o. w odniesieniu do dochodu, który osiąga.

Nie mamy do czynienia z jednym modelem opodatkowania spółki z o.o.  Wręcz przeciwnie. Przyszli wspólnicy mają tutaj możliwość wyboru lub optymalizacji.

Jakie są sposoby opodatkowania spółki z o.o.?

Spółka z o.o. jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Istnieją dwa sposoby opodatkowania spółki z o.o. – opodatkowanie podatkiem od dochodu lub opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek.

Zasadą ogólną jest opodatkowanie spółki podatkiem CIT według określonej stawki podatkowej, dochód spółki z o. o. (przychody pomniejszone o koszty) podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT) wg stawki 19% lub 9%.

Należy też pamiętać, że każdy z wspólników spółki z o.o. opodatkowany jest swoim własnym podatkiem. Oznacza to, że spółka najpierw płaci swój własny podatek dochodowy (według stawki 9% albo 19%), a wypłacany wspólnikom zysk (dywidenda) opodatkowany jest kolejnym podatkiem. Wspólnicy – osoby fizyczne płacą 19% podatek dochodowy (PIT) od otrzymanych dywidend. Podatek ten potrącany jest przez spółkę w momencie wypłaty dywidendy. Nazywane jest to podwójnym opodatkowaniem spółki z o.o.

Obok klasycznych form opodatkowania spółki stawką 9 albo 19%, od 2021 roku, a powszechniej od 2022 roku wprowadzono alternatywę w postaci ryczałtu od dochodów spółek zwanego też czasem estońskim CIT. Źródłem inspiracji dla polskich ustawodawców była Estonia, której system podatkowy zachęca do reinwestowania zysku. W kraju tym spółki z o.o. płacą podatek dopiero w momencie dystrybucji zysku oraz innych wypłat, takich jak np. wydatków na reprezentację. Polski rząd przyjął ten model jako alternatywną formę opodatkowania spółki z o.o. w stosunku do zasad ogólnych podatku CIT.

Jakie są formy opodatkowania spółki z o.o.?

Istnieją dwie formy opodatkowania spółki z o.o.

1. Opodatkowanie podatkiem dochodowym w stawce 9% lub 19%.
2. Opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek.

Podatek CIT spółki z o.o. – jaki podatek płaci spółka z o.o.?

Spółka z o.o. płaci podatek CIT w wysokości 9% albo 19%.

Ze stawki 9% CIT korzystają tzw. mali podatnicy. Małym podatnikiem jest spółka z o.o., której przychody ze sprzedaży brutto, nie przekroczyły kwoty 2.000.000 euro i o ile kwota ta nie zostanie przekroczona w roku bieżącym, spółka może skorzystać ze stawki 9% dla przychodów z aktywnej działalności gospodarczej.  Po przekroczeniu tego limitu obowiązuje stawka 19% CIT. Obroty brutto oznaczają konieczność uwzględnienia należnego podatku od towarów i usług. Obniżona stawka 9% dotyczy przychodów (dochodów) innych niż z zysków kapitałowych i mogą ją stosować także podatnicy rozpoczynający działalność (w roku podatkowym, w którym ją rozpoczęli), z pewnymi ograniczeniami dotyczącymi podmiotów powstałych w wyniku niektórych czynności restrukturyzacyjnych.

Kiedy spółka z o.o. nie może skorzystać z 9% CIT?

Spółka nie może skorzystać z 9% stawki podatku od osób prawnych jeżeli powstała w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników, z wyjątkiem przekształcenia spółki w inną spółkę, albo w wyniku przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w spółę z o.o. Ograniczenie to obowiązuje przez pierwsze dwa lata obrotowe działalności. Podobnie w sytuacji, gdy wniesiono do niej przy tworzeniu aport przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części o wartości przekraczającej 10 000 euro. Podobnie niższa stawka nie obejmie spółki, do której wniesiono tytułem wkładów niepieniężnych na poczet kapitału podatnika, składniki majątku uzyskane w wyniku likwidacji innych podatników. W takiej sytuacji warto jednak rozważyć opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek, czyli tzw. estońskim CIT.

Opodatkowanie przychodów z zysków kapitałowych w spółce z o.o.

W pewnych sytuacjach stawka podatku nawet dla małych podatników wyniesie 19% dochodu. Odnosi się to do wszelkich przychodów z zysków kapitałowych. Do takiej kategorii przychodów zaliczamy te pasywne, w postaci dywidend z innych spółek, zbywania ich udziałów lub akcji oraz innych podobnych źródeł. Ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych przewiduje odrębne opodatkowanie dla takiej kategorii przychodów, to firma zapłaci podatek CIT według stawki 19% i to niezależnie od tego, czy jest małym podatnikiem, czy też przekracza progi podatkowe.

Kiedy spółka z o.o. płaci podatek?

Spółka z o.o. płaci podatek w terminie 3 miesięcy po zakończeniu roku podatkowego. Zwykle jest to koniec marca każdego roku kalendarzowego, ale w przypadku zmiany roku obrotowego może być to inny termin. W trakcie roku obrotowego spółka zobowiązana jest odprowadzać do urzędu skarbowego zaliczki na poczet podatku dochodowego. Zaliczki te pobierane są w cyklach miesięcznych lub kwartalnych.

Ryczałt od dochodów spółek, czyli estoński CIT

W 2021 roku wprowadzono estoński CIT. W ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych nie występuje oczywiście ta potoczna nazwa. Estoński CIT w myśl przepisów to ryczałt od dochodów spółek.

Na czym polega ryczałt od dochodów spółek? Ryczałtowe opodatkowanie działalności spółki z o.o. pozwala na niepłacenie przez firmę podatku dochodowego do czasu dystrybucji zysku lub wypłat zrównanych z wypłatą zysku. Oznacza to, że spółka prowadzi działalność, osiąga na bieżąco dochody, ale nie płaci zaliczek na podatek dochodowy, ani nie rozlicza podatku w cyklu rocznym. Ryczałt od dochodów spółek rozlicza się wyłącznie od kwoty wypłaconego wspólnikom firmy zysku i wynosi on odpowiednio dla małych podatników 10%, a dla dużych podatników 15% wypłaconego zysku. W tym modelu rozliczeń nie występuje kategoria podatkowych kosztów uzyskania przychodów. Rozliczenie to może być więc bardzo korzystne dla spółek, które osiągają duże przychody, a jednocześnie nie mogą wygenerować istotnych kosztów.

Przykład:  Spółka zarobiła 1.000.000 zł, ale wspólnikom nie wypłaciła zysku. W takiej sytuacji ani spółka, ani wspólnicy nie zapłacą podatku CIT.

Następnie, po zapłaceniu podatku ryczałtowego przez firmę, tak jak przy klasycznym podwójnym opodatkowaniu, wspólnik musi zapłacić podatek od dywidendy. Teoretycznie płaci go według stawki 19%. Jednakże podatek płacony przez wspólnika można obniżyć. Gdy spółka jest małym podatnikiem, PIT wspólnika można pomniejszyć o 90% należnego ryczałtu od dochodów spółki. W przypadku spółek będących dużymi podatnikami pomniejszenie wynosi 70% zapłaconego CIT.

Przykład: Spółka zarobiła 1.000.000 zł, wspólnikom wypłaciła 100.000 zł. Zobowiązana była z tego tytułu zapłacić 10.000 złotych podatku dochodowego. Wspólnicy natomiast zobowiązani byli teoretycznie do zapłaty 19.000 złotych, jednak mógł zaliczyć na poczet swojego własnego podatku dochodowego kwotę 9.000 zł (tj. 90% ryczałtu zapłaconego przez spółkę). W związku z tym zapłacił tylko 10.000 zł. Łączne efektywne opodatkowanie spółki wyniosło 20.000 zł.

Taki sposób rozliczania podatku oznacza, że z punktu widzenia wspólnika spółki efektywne opodatkowanie dochodów ze spółek będących małymi podatnikami nie powinno przekroczyć 20%. Natomiast skumulowany podatek spółki i wspólnika w spółce niebędącej małym podatnikiem wyniesie zaś 25%. Jednocześnie do czasu dystrybucji zysku spółka nie zapłaci żadnego podatku. Zgodnie z przepisami zatrzymywanie zysku w spółce przez wiele lat jest możliwe, tym samym spółka nie musi na bieżąco płaci podatku dochodowego.

Ukryte zyski – także opodatkowane

Bardzo ważne jest to, że opodatkowaniu ryczałtem podlegają także wszelkie wypłaty, które ustawa podatkowa zrównuje z zyskiem. W szczególności chodzi o tzw. ukryte zyski. Podatek spółka z o.o. zapłaci więc nie tylko za faktycznie wypłacony zysk, ale także za inne świadczenia.

Pojęcie ukrytych zysków oznacza świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem.

Przepis o ukrytych zyskach wprowadzono po to, aby kreatywni przedsiębiorcy nie unikali podatku dochodowego. Obejmuje on takie sytuacje jak wykorzystanie pojazdów spółki do celów prywatnych albo chodzenie po restauracjach na koszt spółki. Niestety jego implikacje sięgają dalej, dlatego przed podjęciem decyzji o wyborze tej formy opodatkowania skonsultuj się z prawnikiem zajmującym podatkami (możesz skonsultować się także ze mną). Szersze wyjaśnienia na temat estońskiego CIT znajdziesz na stronach rządowych.

Jak obejść podwójne opodatkowanie spółki z o.o.?

Praktycznym problemem wielu wspólników rozliczających swoje spółki według skali podatkowej w podatku CIT jest próba wypłacenia zysku ze spółki z o.o. z uniknięciem podwójnego opodatkowania. Na moim blogu znajdziesz tekst na temat tego, jak poradzić sobie z podwójnym opodatkowaniem spółki z o.o. We wpisie tym omawiam wszelkie popularne sposoby używane do tego, aby obniżyć ogólne obciążenie podatkowe spółki z o.o. oraz jej wspólników.

Spółka z o.o. bez podatku – czy to możliwe?

Nie do końca, choć częściowo tak. Skorzystanie z ryczałtu od dochodów spółek pozwala na niepłacenia przez spółkę oraz wspólników do czasu dystrybucji zysków. Oznacza to, że podczas prowadzenia działalności gospodarczej można odraczać moment zapłaty podatku. Daje to większą płynność finansową, dzięki czemu spółka może reinwestować swoje dochody. W efekcie jednak, w momencie wypłaty zysku będzie musiała zapłacić podatek CIT, a jej wspólnicy zostaną obciążeni podatkiem PIT.

Optymalizacja podatkowa spółki z o.o. – jak to zrobić?

Optymalizacja podatkowa spółki obejmuje zastosowanie zgodnych z prawem mechanizmów służących zmniejszeniu lub odroczeniu obciążeń podatkowych. Aby zapoznać się z aktualnymi możliwościami zapraszam do artykułu na temat optymalizacji podatkowej spółki z o.o., który linkuję w nagłówku powyżej. Z artykułem powinni zapoznać się w szczególności wspólnicy i członkowie zarządów spółek produkcyjnych, gdyż to one mogą skorzystać najbardziej na wdrożonym w Polsce systemie ulg podatkowych.

Uwaga na minimalny CIT – obowiązuje od 1 stycznia 2024 roku

W 2023 roku nie prowadzono żadnych prac legislacyjnych istotnie zmieniających sposób opodatkowania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Nie oznacza to jednak, że nie ma żadnych zmian reguł gry podatkowej. Od 2024 roku obowiązują zawieszone wcześniej na dwa lata przepisy o minimalnym podatku dochodowym, zawarte w art. 24ca ustawy o CIT. Tak zwany minimalny CIT już obowiązuje i będzie płatny do końca marca 2025 roku. Podatek minimalny jest kolejną formą opodatkowania podatkiem CIT. W założeniu podatek ma dotyczyć podmiotów, które nie wykazują dochodu lub wykazują go na poziomie minimalnym bez uzasadnionej przyczyny. W praktyce nowa danina może dotyczyć większości spółek raportujących stratę z działalności operacyjnej, o ile są dużymi podatnikami.

Minimalny podatek dochodowy od osób prawnych nie dotyczy małych podatników oraz spółek, w której udziałowcami są wyłącznie osoby fizyczne, które nie są udziałowcami w innych spółkach.  Zgodnie z art. 24ca ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. podatek ten dotyczy sytuacji, gdy poniesiono stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych albo gdy udział dochodów operacyjnych, w przychodach stanowi nie więcej niż 2% (tzw. 2% wskaźnik rentowności)

Opodatkowanie minimalnym CIT wynosi 10% specyficznie określanej podstawy opodatkowania.

Przyszłość opodatkowania spółek z o.o.

Wprowadzenie minimalnego CIT wynika z faktu, że luka w CIT oszacowana przez ekspertów kształtuje się na poziomie powyżej 20 miliardów zł. Wprowadzenie zaś minimalnego CIT w zamyśle rządu zapobiegać ma transferowaniu zysków zagranicę celem uniknięcia opodatkowania. Udział „krajowy” w luce podatkowej wynosi kilkanaście procent, w przyszłości należy spodziewać się więc dalszych działań uszczelniających. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że po uszczelnieniu optymalizacji międzynarodowych fiskus skupi się na transakcjach krajowych.

Wynika to z tego, że rządzący nie lubią podwyższać podatków poprzez podwyższanie stawek, tworzą natomiast coraz bardziej wymyślne mechanizmy zmierzające do tego, aby aktualny system był szczelny i niepodatny na wszelkiego rodzaju optymalizacje. Spodziewać się więc należy różnorodnych mechanizmów uderzających w realizację przez wspólników na rzecz spółki usług niematerialnych służących obniżeniu jej wyniku finansowego. Próby tego typu były już zresztą podejmowane w pierwszej odsłonie tzw. Nowego Ładu podatkowego, gdzie próbowano ograniczyć możliwość tworzenia kosztów uzyskania przychodów poprzez transakcje między wspólnikami, a ich firmą.