Rozważając przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością oprócz kwestii sensu i potrzeby tworzenia jednoosobowej spółki kapitałowej należy także zastanowić się nad skutkami podatkowymi przekształcenia jednoosobowej działalności oraz rozważeniu opłacalności zmiany formy prawnej prowadzonej działalności. W dzisiejszym artykule skupimy się więc na podatkowych aspektach przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej spółkę z o.o.
Opodatkowanie jednoosobowej działalności gospodarczej
Działalność gospodarcza w Polsce opodatkowana może być na kilka sposobów. Przedsiębiorcy korzystają z rozliczeń na zasadach ogólnych płacąc podatek dochodowy według skali podatkowej, mogą wybrać także podatek liniowy, który wydaje się najczęstszą formą rozliczeń wśród przedsiębiorców rozważających proces przekształcenia w spółkę. Jeszcze inne działalności gospodarcze rozliczają się na podstawie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Te wszystkie formy opodatkowania cechują się zasadniczo relatywną prostotą rozliczeń podatkowych opartych najczęściej o księgę przychodów i rozchodów lub ewidencję przychodu. Spółka powstała w wyniku przekształcenia będzie rządziła się jednak zupełnie innym reżimem podatkowym. Samo przekształcenie także ma różnorodne skutki podatkowe, które warto poniżej omówić.
Jakie są konsekwencje podatkowe przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z o.o.?
Jakie są skutki podatkowe przekształcenia jednoosobowej działalności przedsiębiorcy w spółkę z o.o.? Na gruncie podatków dochodowych, zarówno podatku CIT, jak i PIT przeprowadzenie przekształcenia JDG w spółkę z o.o. na podstawie przepisów kodeksu spółek handlowych jest neutralne podatkowo. Oznacza to, że ani przedsiębiorca przekształcany, ani spółka przekształcona nie płacą podatku dochodowego. Zasada neutralności podatkowej dotyczy także podatku VAT. Przekształcenie nie stanowi ani opodatkowanej dostawy towarów, ani świadczenia usług i jest czynnością nieopodatkowaną podatkiem od towarów i usług.
Jedynym podatkiem płaconym przy przekształceniu osoby fizycznej w spółkę jest podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC). Wynosi on 0,5% wartości przyjętego kapitału zakładowego pomniejszonego o koszty wpisu spółki do KRS. Należy mieć na uwadze, że nie musi to być wysoka wartość, gdyż nawet przekształcenie działalności gospodarczej wyposażonej w duży majątek może odbyć się przy przyjęciu minimalnego kapitału zakładowego spółki przekształconej w wysokości 5.000 złotych.
Po przekształceniu spółka z o.o. będzie musiała prowadzić pełną księgowość. Dodatkowo w praktyce powstaną obowiązki zgłoszeniowe do urzędu skarbowego w tym konieczność wyrejestrowania i zarejestrowania podatnika VAT. W sytuacji prowadzenia sprzedaży ciągłej istotny jest także zakup kas fiskalnych i rozpoczęcie ewidencji sprzedaży w ramach kasy rejestrującej.
Zmiana formy prawnej w wyniku przekształcenia a sukcesja podatkowa
Z dniem przekształcenia na podstawie art. 93a § 4 ordynacji podatkowej jednoosobowa spółka kapitałowa powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wstępuje w przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa przekształcanego przedsiębiorcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, z wyjątkiem tych praw, które nie mogą być kontynuowane na podstawie przepisów regulujących opodatkowanie spółek kapitałowych. Przepisy ordynacji podatkowej wprowadzają więc sukcesję podatkową w zakresie praw, nie zaś obowiązków podatkowych.
Co z zobowiązaniami podatkowymi przy przekształceniu działalności w spółkę?
Chociaż samo przekształcenie jest neutralne podatkowo to nie oznacza to, że dotychczas niezapłacone zobowiązania podatkowe znikają. Zgodne z art. 112b ordynacji podatkowej jednoosobowa spółka kapitałowa powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z tą osobą fizyczną za powstałe do dnia przekształcenia zaległości podatkowe przedsiębiorcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Tym samym przekształcenie nie uwolni osoby fizycznej od odpowiedzialności za jej zobowiązania jako podatnika, jednakże obciążenie spółki przekształconej takimi zobowiązaniami wymagać będzie przeprowadzenia wobec niej postępowania podatkowego i wydania decyzji o odpowiedzialności spółki przekształconej jako tzw. osoby trzeciej.
Jakie kwestie podatkowe warto wziąć pod uwagę planując przekształcenie JDG w spółkę z o.o.?
Przekształcenie działalności gospodarczej nie zawsze będzie opłacalne podatkowo dlatego planując przeprowadzenie takiego procesu powinniśmy się skupić także na tym jak opodatkować spółkę prawa handlowego powstałą w wyniku przekształcenia. Co istotne, nie wszystkie ogólne zasady opodatkowania osób prawnych znajdą zastosowanie dla spółki powstałej w wskutek przekształcenia indywidualnego przedsiębiorcy.
Czy po przekształceniu przedsiębiorcy w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością można stosować 9% CIT?
Jak stanowi przepis art. 19a ust. 1a pkt 1 ustawy o CIT, podatnik utworzony w wyniku przekształcenia nie może korzystać ze stawki 9% CIT w roku podatkowym, w którym nastąpiło przekształcenie oraz w roku następnym. Oznacza to, że w spółkach powstałych w wyniku przekształcenia opłaca się skracanie lat podatkowych, nie zaś przedłużanie roku podatkowego. Nawet jeżeli jednak spółka przekształcona spełniać będzie w tych latach przesłanki uznania za małego podatnika to będzie nadal opodatkowana stawką podatkową 19%.
Przekształcenie działalności gospodarczej w spółkę z o.o. a ryczałt od dochodów spółek kapitałowych
Powstała w wyniku przekształcenia spółka kapitałowa będzie mogła skorzystać z opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych, czyli tzw. estońskim CITem już od pierwszego dnia po przekształceniu pod warunkiem, że spełnia wszystkie przesłanki objęcia estońskim CITem. Rozwiązanie takie może przesądzić o decyzji związanej z przekształceniem.
Jak przekształcić działalność gospodarczą w spółkę z o.o.?
Aby przekształcić indywidualną działalność gospodarczą w spółkę z o.o. konieczne będzie:
- przygotowanie sprawozdania finansowego do celów przekształcenia,
- podpisanie przed notariuszem planu przekształcenia,
- wyznaczenie przez sąd biegłego rewidenta do badania planu przekształcenia oraz uzyskanie stosownej opinii
- złożenie oświadczenia o przekształceniu jednoosobowej działalności w spółkę z o.o.
- złożenie wniosku o wpis spółki przekształconej do Krajowego Rejestru Sądowego.
Szerzej kwestię przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z o.o. omówiłem we wpisie:
Przekształcenie jednoosobowej działalności w spółkę z o.o.
Bibliografia i podstawy prawne opracowania:
- Ordynacja podatkowa. Komentarz pod red. prof. UŁ dr hab. Adama Mariańskiego, rok 2023
- Ustawa z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych, tj. z dnia 9 czerwca 2022 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 1467)
- Ordynacja podatkowa z dnia 29 sierpnia 1997 r., tj. z dnia 1 grudnia 2022 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 2651)
