Jednym z problemów związanych z wdrażaniem świadczeń z art. 176 ksh w spółkach jest kwestia ustalenia odpowiedniego wynagrodzenia dla wspólników. W dzisiejszym wpisie omówimy więc następujące kwestie:
- wytyczne Kodeksu spółek handlowych na temat tego jak ma wyglądać wynagrodzenie wspólników z art. 176 ksh
- jak zachować rynkowy charakter wynagrodzenia za realizację świadczeń niepieniężnych wspólników,
- wskażemy przykłady wynagrodzeń rynkowych oraz nierynkowych,
- omówimy sposoby ustalenia tego czy wynagrodzenie z art. 176 ksh jest rynkowe czy też nie,
- wskażemy też sposób wdrożenia wynagrodzenia w spółce.
Sprawdź produkt w blogowym sklepie – powtarzające się świadczenia niepieniężne w spółce z o.o. wzór – znajdziesz tam klauzule umowne dotyczące świadczeń niepieniężnych, zwięzłą instrukcję wdrożenia oraz harmonogram rozliczania świadczeń niepieniężnych.
Jeżeli potrzebujesz konsultacji i indywidualnego wdrożenia powtarzających się świadczeń niepieniężnych w spółce z o.o. zachęcam do kontaktu. Odpowiadam jeszcze w ten sam dzień roboczy.
Powtarzające się świadczenia niepieniężne z art. 176 ksh
Jeżeli jeszcze nie wiesz czym są powtarzające się świadczenia niepieniężne wspólnika spółki z o.o. zapraszam do mojego wpisu – kompendium. Omówiłem w nim podstawowe kwestie związane z powtarzalnymi świadczeniami wspólników, sposobem ich regulacji w umowie spółki z o.o. oraz skutki implementacji takiego rozwiązania dla składki zdrowotnej, opodatkowania, czy składek ZUS. Serdecznie polecam, bo jest to jedno z największych bezpłatnych kompendiów wiedzy w temacie świadczeń z art. 176 ksh dostępnych w polskim internecie. W niniejszym wpisie skupimy się na bardziej szczegółowej kwestii, jaką jest regulacja wynagrodzenia wspólnika w umowie spółki oraz tego na jakim poziomie określić wynagrodzenie za realizację powtarzalnych świadczeń niepieniężnych tak, aby było to zgodne z prawem.
Jak określić wynagrodzenie na podstawie art. 176 ksh?
Punktem wyjścia dla rozważań na temat tego jak określić wynagrodzenie z art. 176 k.s.h. jest lektura samego przepisu Kodeksu spółek handlowych. Zgodnie z art. 176 § 2 ksh wynagrodzenie wspólnika za powtarzają się świadczenia na rzecz spółki jest wypłacane przez spółkę także w przypadku, gdy sprawozdanie finansowe nie wykazuje zysku. Wynagrodzenie to nie może przewyższać cen lub stawek przyjętych w obrocie. Z przepisu tego można więc wyczytać najistotniejszą kwestię związaną z wynagrodzeniem wspólnika spółki z o.o. – musi mieć ono charakter rynkowy, bowiem właśnie tak należy odczytywać formułę, że nie może ono przewyższać cen lub stawek przyjętych w obrocie.
Wynagrodzenie z art. 176 ksh musi być rynkowe
Wysokość wynagrodzenia wspólnika na podstawie art. 176 ksh powinna odpowiadać wartości rynkowej zastrzeżonego na rzecz spółki świadczenia niepieniężnego. Ustawowe sformułowanie, że wynagrodzenie nie może przewyższać cen bądź stawek przyjętych w obrocie nie można interpretować jako upoważnienia do tego aby wypłacać wynagrodzenie o wartości niższej niż rynkowa, ponieważ jak podkreśla się w nauce prawa, z jednej strony naruszy to ustawowe uprawnienie wspólnika do wynagrodzenia, a z drugiej będzie miało to negatywne konsekwencje podatkowe dla spółki. Gdyby było one bowiem zaniżone istniałoby ryzyko, że organy podatkowe rozpoznają po stronie spółki z o.o. przychód spółki z tzw. częściowo nieodpłatnego świadczenia, obliczając różnicę między zapłaconym przez spółkę wynagrodzeniem, a rynkową wartością świadczenia wspólnika.
ℹ️ Przykład 1: Spółka płaci za świadczenie niepieniężne polegające na udzieleniu godzinnej konsultacji prawnej stawkę 20 złotych. W takim przypadku uwzględniając, że rynkowa wartość wynagrodzenia prawników jest zwykle zdecydowanie większa spółka mogłaby zapłacić podatek od tego, że pozyskała świadczenie taniej, niż po cenach rynkowych.
Jak się więc okazuje nie tylko na gruncie Prawa zamówień publicznych cena nie może być rażąco niska.
Z kolei wynagrodzenie za wysokie, a więc przewyższające stawki bądź ceny występujące w obrocie, będzie po pierwsze świadczeniem nienależnym w rozumieniu przepisu art. 198 § 1 ksh, w związku z czym spółka będzie miała roszczenie do wspólnika o zwrot nadwyżki, a ponadto może to skutkować także negatywnymi konsekwencjami podatkowymi dla spółki. Należy pamiętać, że spółka i wspólnik to podmioty ze sobą powiązane, a ustawy podatkowe wymagają, aby tego typu podmioty ustalały warunki transakcji między sobą na warunkach rynkowych. Grozi to bowiem ustaleniem kosztów takiej transakcji na innym poziomie niż faktycznie poniesionym przez spółkę, a w konsekwencji wyższym podatkiem dochodowym.
ℹ️Przykład 2: Spółka płaci za powtarzające się świadczenie niepieniężne wspólnika polegające na sprzątaniu 25 metrów kwadratowych biura raz w tygodniu stawkę 1500 złotych za każde świadczenie – ponieważ w takim przypadku rynkowa wartość wynagrodzenia osób sprzątających z pewnością nie wynosi 1500 złotych za dniówkę to spółka narażałaby się na domiar podatku, a wspólnik na ryzyko roszczenia o zwrot nienależnego, wygórowanego wynagrodzenia.
Jak ustalić rynkowe wynagrodzenie za powtarzające się świadczenia niepieniężne z art. 176 ksh?
Nie ma niestety ogólnej i dającej się zastosować w każdym przypadku recepty pozwalającej uznać dane wynagrodzenia za rynkowe lub nierynkowe. Gdy klient pyta mnie jakie to jest wynagrodzenie rynkowe to odpowiadam mu, że jest to takie wynagrodzenie, jakie zapłaciłby za równoważne świadczenie niepowiązanej z nim osobie trzeciej. W pewnym uproszczeniu więc można przyjąć, że wynagrodzenie wypłacane na podstawie art. 176 ksh powinno odpowiadać stawce jaką spółka z o.o. zapłaciłby osobie obcej. W celu określenia wysokości wynagrodzenia za świadczenia niepieniężne wspólnika można sięgnąć po metody ustalania cen transferowych, szczególnie metodę porównywalnej ceny niekontrolowanej oraz metodę ceny odsprzedaży.
Metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej
Szczególnie pomocna może być tzw. metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej. Metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej polega na porównaniu ceny ustalonej w transakcjach między podmiotami powiązanymi z ceną stosowaną w porównywalnych transakcjach przez podmioty niezależne i na tej podstawie określeniu wartości rynkowej przedmiotu transakcji zawartej między podmiotami powiązanymi. W poszukiwaniu rynkowych stawek wynagrodzenia możemy sięgnąć po opracowania GUS dotyczące wysokości wynagrodzeń w różnych zawodach albo opracowania firm komercyjnych, np. te firmy Sedlak & Sedlak, albo Hays. Ustalając wynagrodzenie w oparciu o tego typu wskaźniki pamiętajmy o takich czynnikach wpływających na jego wysokość jak doświadczenie osoby wykonującej świadczenia, wykształcenie, wiek, miejsce wykonywania świadczenia, dodatkowe uprawnienia, certyfikaty itp.
ℹ️Przykład 3: Mediana wynagrodzenia pracownika administracyjnego to 4.530 złotych brutto za około 180 godzin realizacji pracy w miesiącu. Jeżeli przyjmiemy, że mamy do czynienia z wspólnikiem wykonującym czynności administracyjne w wymiarze np. 8 godzin w miesiącu, to można przyjąć, że stawka godzinowa za tego typu czynności to około 25 złotych brutto za godzinę. Mnożąc stawkę godzinową przez ilość godzin realizacji świadczeń niepieniężnych otrzymamy stawkę rynkową na poziomie 200 zł miesięcznie za realizację tego typu czynności.
Metoda ceny odsprzedaży
Metoda ceny odprzedaży polega na obniżeniu ceny określonej w transakcji spółki z podmiotem niezależnym (cena rynkowa), dotyczącej dóbr lub usług nabytych uprzednio przez spółkę od wspólnika (cena transakcyjna), o marżę ceny odprzedaży. Marża ta powinna zapewnić podmiotowi odsprzedającemu pokrycie jego kosztów bezpośrednich i pośrednich związanych z odsprzedażą przedmiotu transakcji, a także zapewnić odpowiedni zysk. Tak ustalona cena może być uważana za cenę rynkową określoną w transakcji spółki z podmiotem powiązanym.
Przykład 4: Wspólnik – lekarz w ramach świadczeń niepieniężnych świadczy usługę medyczną, którą spółka odsprzedaje pacjentom. Za wizytę pacjent płaci 150 złotych. Spółka płaci za jednego pacjenta lekarzowi kwotę 100 złotych. Marża odsprzedaży wynosi więc 50 złotych (różnica między ceną rynkową, a ceną transakcyjną). Jeżeli taka marża, pozwala na pokrycie kosztów bezpośrednich (wynagrodzenia lekarza, amortyzacji wyposażenia gabinetu lekarskiego, zużycia akcesoriów medycznych) oraz kosztów pośrednich (np. kosztów administracyjnych, zarządczych itp.) i zapewnia zysk z takiej transakcji (ale nie symboliczny) to mamy do czynienia najprawdopodobniej z transakcją rynkową.
Inne sposoby badania wolnorynkowości wynagrodzeń z art. 176 ksh
W niektórych przypadkach mogą znaleźć zastosowanie także inne metody kalkulacji wartości rynkowej. Należy pamiętać, że może być to metoda dowolna, pozwalająca określić co jest stawką rynkową. Może to być np. metoda porównania wartości wynagrodzenia dla wspólnika z wartością kluczowych pracowników spółki realizujących podobne obowiązki.
Czy wynagrodzenie z art. 176 ksh musi być zawarte w umowie spółki?
Nie, wynagrodzenie wspólnika za świadczenia niepieniężne nie musi być zawarte w umowie spółki. W umowie spółki należy za to wprowadzić elastyczną klauzulę dozwalającą np. wspólnikom w drodze uchwały lub zarządowi w drodze porozumienia ze wspólnikiem ustalenie wartości wynagrodzenia. Należy pamiętać, że rynek nie jest dynamiczny i ciągle się zmienia, trzeba więc zachować odpowiednią elastyczność.
Jak spółka z o.o. powinna rozliczać wynagrodzenie?
Wynagrodzenie wspólnika z tytułu realizacji świadczeń niepieniężnych stanowić będzie koszt podatkowy dla spółki.
Zastanawiasz się jak udokumentować świadczenia niepieniężne? Sprawdź produkt w blogowym sklepie – powtarzające się świadczenia niepieniężne w spółce z o.o. wzór – znajdziesz tam klauzule umowne dotyczące świadczeń niepieniężnych, zwięzłą instrukcję wdrożenia oraz wzór uchwały dotyczącej art. 176 ksh i rozliczania świadczeń niepieniężnych.
Jeżeli potrzebujesz konsultacji i indywidualnego wdrożenia powtarzających się świadczeń niepieniężnych w spółce z o.o. zachęcam do kontaktu. Odpowiadam jeszcze w ten sam dzień roboczy.
